ارشمیدس

ارشمیدس (Archimedes)
212 ق.م – ۲۷۸ ق.م

ارشمیدس یکی از بزرگترین دانشمندان ریاضی و مکانیک در عصر خودش بود.
پدرش فیدیاس که منجم بود او را برای آموزش از سیراکوز به مدرسه ریاضیات اسکندریه فرستاد. شهر اسکندریه را اسکندر مقدونی در سال ۳۲۳ ق.م در زمان حمله و حرکت به سوی شرق بر کرانه مدیترانه در خاک مصر ساخت. این شهر پس از رکود آتن – پایتخت یونان – مرکز علم و تجارت شد و بزرگانی چوت اقلیدس و بطلمیوس و ارشمیدس را تربیت کرد.

این شهر حتی موقعی که به دست مسلمانان فتح شد، از مراکز مهم علوم یونانی بود و در انتقال علم و اندیشه یونانی به فرهنگ و تمدن اسلامی نقش مهمی داشت. درباره خصوصیات زندگی ارشمیدس اطلاعات زیادی در دست نیست. اما علاقه اش به ریاضیات و مسائل علمی مکانیک سبب شده است که کارهای با ارزشی از او باقی بماند. گفته می شود که وقتی به مسأله ای علاقمند می شد از خوردن و خفتن غافل می شد و چنان خود را سرگرم کار و حل مشکل می کرد که هر مسأله دیگری او را از کار باز نمی داشت. وقتی که ارشمیدس روی شنهای ساحل دریا اشکال هندسی خود را رسم کرده بود سربازی بدون توجه با راه رفتن روی شنها اشکال او را لگد کرد و ارشمیدس چنان اعتراض کرد که موجب خشم سرباز شد و سرباز با شمشیرش به ارشمیدس حمله کرد و او را کشت. از آثار علمی او می توان کشف قانون مایعها و گازها (معروف به قانون ارشمیدس در شاره ها)، تعیین جرم حجمی طلا و نقره و بعضی فلزات دیگر و اختراع پیچ مخصوص حلزونی شکل به نام پیچ ارشمیدس برای بالا بردن آب اشاره کرد.
همچنین تألیف کتابهایی از جمله اصول مکانیک – درباره اجسام شناور – درباره کره و استوانه – اندازه گیری دایره و پیچها از دیگر کارهای برجسته این دانشمند دوران باستان است.