زندگینامه فرج الله آقاولی
زندگینامه مشاهیر تاریخ ما:
سپهبد فرجالله آقاولی، فرزند امانالله خان نصیرخاقان طبیب، در سال 1267 در اصفهان متولد شد. دورة ابتدایی را در مدرسة ادب طی کرد و پس از آن به آموختن زبان انگلیسی روی آورد و به معلمی پرداخت. او برای ادامة تحصیل به مدرسة ژاندارمری رفت و با درجة سلطانی فارغالتحصیل شد و به استخدام ژاندارمری خزانه درآمد. این واحد ژاندارمری توسط مستشار مالیه مورگان شوستر ایجاد شده بود و با خروج او از ایران منحل شد. با انحلال این واحد، نیروهای آن در سال 1290 ش به ژاندارمری دولتی پیوستند. آقاولی در ژاندارمری به فرماندهی گردان قزوین، گردان تهران و ریاست اجرائیات ژاندارمری منصوب شد و در سال 1299 نیز فرماندهی گردان مستقل مازندران جهت سرکوبی خوانین محلی به او واگذار شد. پس از کودتای سوم اسفند 1299، تغییراتی در ساختار ارتش به وجود آمد. لشکرهای پنجگانه تشکیل شد و یاور فرجالله خان آقاولی در سال 1300ش به ارتش منتقل شد و با درجة نایب سرهنگی به ریاست ارکان حربی لشکر غرب ارتقا یافت.
پس از تصویب قانون نظام وظیفة اجباری در سال ۱۳۰۵ش از سوی رضاخان سردار سپه به ریاست این اداره منصوب شد و با توسل به زور و نظامیگری به اجرای این طرح موفق شد. در سال 1307 ش از سوی رضاشاه با درجة سرتیپی به حکومت خوزستان منصوب شد این انتصاب، پس از سرکوب و دستگیری شیخ خزعل صورت گرفت و انتخاب یک نظامی برای حکومت بر خوزستان در راستای سرکوب هر حرکتی دیگر و نمایش قدرت بود. آقاولی در بدو ورود خود به خوزستان بر نظامیگری حکومت خود تاکید کرد، او به مدت سه سال در این منطقه حاکم بود ولی محبوبیتش در نزد شاه چندان دیر نپایید. و از سوی وی متهم به همکاری با ایلات و عشایر سرکش شد. به همین دلیل در سال 1310 با درجة سرتیپی به بازنشستگی اجباری تن در داد. او در همین سال به ریاست ادارة کل آمار و ثبت احوال منصوب شد و تا شهریور 1320 در این پست ابقاء بود. با تبعید رضاخان بار دیگر افسران بازنشسته در ارتش به کار گرفته شدند و آقاولی در آذر ماه 1320 به فرماندهی ژاندارمری کل کشور برگزیده و به درجة سرلشکری ارتقا یافت.
در سال ۱۳۲۲ عدهای از افسران به جرم همکاری با آلمانها توسط متفقین دستگیر شدند. سرلشکر فرجالله آقاولی نیز در لیست دستگیرشدگان بود که به مدت یک سال و نیم در اراک محبوس بود. پس از آزادی، در سال 1324 برای مدتی کوتاه به ریاست دادرسی ارتش منصوب شد و در پی اختلافات سرلشکر رزمآرا و سرلشکر حسن ارفع که هر کدام به نوبت چندی به ریاست ستاد ارتش منصوب میشدند او برای این پست انتخاب شد ولی در این پست نیز چندان باقی نماند و بار دیگر رقابت رزمآرا و ارفع برای ریاست ستاد ارتش آغاز شد و آقاولی مجدداً ریاست دادرسی ارتش را برعهده گرفت.
سرلشکر فرجالله آقاولی در خرداد 1324 در دولت قوام به وزارت کشور منصوب شد، ولی به علت برقراری حکومت نظامی از سوی دولت قوام، سپهبد امیراحمدی وزیر جنگ و وزیر کشور سرلشکر آقاولی استعفا دادند. ولی در دی ماه همان سال در دولت حکیمی بار دیگر به وزارت کشور منصوب شد و این آخرین پست دولتی مهم او محسوب میشد.
سپهبد آقاولی از سال 1327 تا 1352 ریاست بانک سپه را برعهده داشت و از دیگر مشاغل وی باید به ریاست انجمن آثار ملی اشاره کرد. او در سال 1353 در تهران درگذشت.
منابع:
1. http://www.iichs.org نوشته فاطمه معزی
منبع:
- سایت مشاهیر تاریخ ما، اِنی کاظمی
- http://bashgah.net/fa/category/show/72468
تاریخ ما امیدوار است با انتشار بیوگرافی بزرگان تاریخ، قدمی در راستای بهبود وضعیت فرهنگی و حافظه تاریخی مردم کشورمان بردارد. / انی کاظمی
