زندگینامه ابن ابی عبیده ثقفی مختار

مختار. [ م ُ ] (اِخ ) ابن ابی عبیده ٔ ثقفی (۱ – ۶۷ هَ . ق .) ملقب به کیسان  وی از مردم طائف است . در خلافت عمر همراه پدر خود به مدینه رفت . پدر او در وقعه ٔ یوم الحجر در عراق به قتل رسید. مختار به بنی هاشم پیوست و در خلافت علی (ع ) با آن حضرت در عراق بسر میبرد و پس از شهادت علی (ع ) در بصره سکونت جست عبداﷲبن عمر، صفیه خواهر مختار را به زنی گرفت . پس از شهادت حسین بن علی (ع ) مختار با عبیداﷲ به مخالفت برخاست . ابن زیاد او را تازیانه زد و به حبس افکند. سپس به شفاعت عبداﷲبن عمر او را به طائف تبعید کرد چون در سال ۶۴ یزیدبن معاویه بمرد و عبداﷲبن زبیر در مدینه به طلب خلافت برخاست مختار نزد او رفت و با او بیعت کرد و در بعض جنگهای او حضور داشت . سپس از وی رخصت خواست که به کوفه رود و مردم را به طاعت او بخواند. ابن زبیر پذیرفت و او را به کوفه روانه ساخت . مختار چون به کوفه آمد مردم را به خون خواهی حسین بن علی (ع ) و امامت محمدبن حنفیه فرزند آن حضرت خواند. به سال (۶۶ هَ . ق .) عامل ابن زبیر را از کوفه بیرون کرد و از قاتلان حسین هر که را به دست آورد کشت و قلمرو کوفه را تا موصل به حیطه ٔ تصرف آورد. عبید اﷲبن زیاد از شام مأمور دفع مختار و تصرف کوفه شد و با لشکری به موصل فرودآمد لشکر ابن زیاد در موصل شکست خورد و خود او کشته شد و سرش را به کوفه آوردند. مختار آن سررا به مدینه نزد حضرت علی بن الحسین (ع ) و محمد حنفیه فرستاد و گفته اند امام علی بن الحسین (ع ) مختار را بخاطر خونخواهی امام حسین رحمت فرستاد. در همین موقعکار عبداﷲبن زبیر در مکه بالا گرفت برادرش مصعب را به جنگ مختار فرستاد. مصعب با لشکری گران به کوفه آمدمختار را کشت و سپاهش را تار و مار کرد. (الاعلام زرکلی ج ۸ ص ۷۰) (تاریخ اسلام چ فیاض ص ۱۸۳) (تاریخ گزیده چ نوائی صص ۲۸۰ – ۲۶۹) (مجمل التواریخ والقصص ص ۳۰۲).