رئیس جمهور ۲۸ روزه کشور، محمدعلی رجایی
محمدعلی رجایی (زادهٔ ۲۵ خرداد ۱۳۱۲ در قزوین – درگذشتهٔ ۸ شهریور ۱۳۶۰ در تهران) دومین رئیس جمهور ایران بوده است که در یک بمب‌گذاری او ترور می شود.تحصیلات او درجهٔ کارشناسی ارشد ریاضیات از دانشسرای عالی بوده که پیش از انقلاب، به حرفه معلمی نیز اشتغال داشته‌است. پس از انقلاب در کابینه مهدی بازرگان وزیر آموزش و پرورش بود و با انتخاب ابوالحسن بنی‌صدر به عنوان رئیس‌جمهور، رجایی به عنوان نخست‌وزیر معرفی شد. او از ۱۱ مرداد ۱۳۶۰ تا ۸ شهریور همان سال، یعنی به مدت ۲۸ روز، رئیس‌جمهور منتخب مردم بود.
زندگی
محمدعلی رجایی در قزوین متولد شد. پدرش نیز پیشه‌ور بوده و در بازار قزوین به کسب خرازی اشتغال داشت. ۴ سال بعد از تولدش پدرش نیز درگذشت و برادرش که ۱۰ سال بزرگتر از او بود بیرون از خانه کار می‌کرد و مادرش پنبه پاک می‌کرد و فندق و گردو و بادام می‌شکست تا هزینه‌های زندگی را تامین کند. او ۱۳ ساله بود که کلاس ششم ابتدایی را تمام کرد و به خاطر اینکه قزوین از لحاظ اقتصادی وضعیت خوبی نداشت راهی تهران شد. از مدتی پیش برادرش به تهران نقل مکان کرده بود. در ابتدا بازار آهن فروشان مشغول به کار میشود و سپس به علت سنگینی کار چندی بعد نیز به دستفروشی روی آورد. محمدعلی هم بعد از دستفروشی دوباره به بازار تهران برگشت و در چند حجره به شاگردی پرداخت. نیروی هوایی در سال ۱۳۳۰ جوانانی را که مدرک ششم ابتدایی داشتند با درجه گروهبانی استخدام می‌کرد. رجایی هم داوطلب خدمت در این نیرو شد. سه ماه از دوره آموزشی گروهبانی را گذرانده بود که گروه فدائیان اسلام را شناخت و در جلسات این گروه هم شرکت کرد و همکاری‌اش با اعضای این گروه آغاز شد. در کلاس‌های شبانه‌ای که وابسته به «مرکز تعلیمات جامعه‌ی اسلامی» بود هم شرکت می‌کرد. رجایی بعد از طی دوره‌ی آموزشی و دریافت درجه گروهبانی در کنار کار به تحصیل هم ادامه داده و درسال ۱۳۳۲ دیپلم گرفت. او چون در شهریور ماه دیپلم گرفته بود نمی‌توانست در آزمون ورودی دانشگاه شرکت کند پس راهی بیجار شد و در دبیرستانی مشغول تدریس زبان انگلیسی شد. با تمام شدن سال تحصیلی، هم به تهران بازگشت و در دانشسرای عالی تربیت بدنی معلم به تحصیل پرداخت. بعد به دانشسرای عالی رفت. پس از ۲ سال نیز لیسانس ریاضی گرفت و به استخدام آموزش و پرورش درآمد. در ابتدا به ملایر رفت اما با رئیس آموزش و پرورش اختلاف پیدا کرد و بعد به خوانسار رفت و مشغول تدریس شد و یک سال را با موفقیت گذراند سال تحصیلی به پایان رسید و رجایی هم به تهران برگشت و در دوره فوق‌لیسانس در رشته آمار مشغول به تحصیل شد و هم‌زمان در مدرسه کمال تدریس می‌کرد. در سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت با عاتقه صدیقی، دختر یکی از بستگانش ازدواج کند. در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۲ توسط ساواک بازداشت شد و بعد از ۵۰ روز آزاد شد. به هیات موتلفه در سال ۱۳۴۶ پیوست. در سال ۱۳۵۳ برای بار دوم نیز بازداشت شد و به زندان منتقل شد. سرانجام در روز عید غدیر، آبان ماه ۱۳۵۷ پس از چهارسال از زندان آزاد شد. رجایی بلافاصله با تأسیس انجمن اسلامی معلمان، به مبارزه علیه رژیم پرداخت. عضو «کمیته استقبال» شد، و در کنار دیگر انقلابیون مهیای ورود آیت‌الله خمینی شد.
پس از پیروزی انقلاب
بعد از گذشت چند ماه از انقلاب، در کابینه مهندس بازرگان به سمت وزیر آموزش و پرورش منصوب شد. ۲۴ اسفند سال ۱۳۵۸ انتخابات دوره نخست مجلس شورای اسلامی برگزار شد و محمدعلی رجایی که نامش در لیست فهرست ائتلاف بزرگ، لیست مشترک جامعه روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی قرار داشت، با کسب یک میلیون و دویست و نه هزار و دوازده رأی به عنوان نماینده مردم تهران به مجلس اول راه یافت. مجلس شورای اسلامی که اکثریت آنرا اعضای حزب جمهوری اسلامی تشکیل می‌داد، نخستین شخصی که بنی صدر برای نخست وزیری انتخاب کرده بود را نپذیرفت. در ۲۹ تیر ۱۳۵۹ طی یک سخنرانی، آیت‌الله خمینی نیز اعلام می‌کند که: « اشخاصی که انقلابی نیستند باید در راس وزارتخانه‌ها نباشند و آقای بنی صدر باید امثال اینها را معرفی به مجلس نکند و اگر کرد، مجلس رد بکند و هیچ اعتنایی نکند.»
در حدود یک ماه این کشمکش ها ادامه یافت و مجلس نیز مجددا کاندیداهای بنی صدر شامل حسن حبیبی، محمدعلی رجایی، علی‌اصغر غروی، موسی کلانتری و حتی مصطفی میرسلیم از اعضای حزب جمهوری اسلامی را برای احراز پست نخست‌وزیری نپذیرفت. بنی صدر هم که از عدم اقبال مجلس به این گزینه‌ها آگاه شده بود، در اول مرداد از “احمد خمینی” به عنوان گزینه نخست‌وزیری نیز نام برده و این موضوع با مخالفت آیت‌الله خمینی مواجه شد. پس از آن کمیته‌ای مشترک بین مجلس و دولت تشکیل شد و این هیئت ۳ نفر را به مجلس معرفی کرد. در جلسه غیر علنی هم با رای‌گیری محمدعلی رجایی به عنوان نخست‌وزیر معرفی شد. در ۱۸ مرداد، رجایی با ۱۵۳ رای موافق، ۲۴ مخالف و ۱۹ ممتنع نخست وزیر شد. حزب جمهوری اسلامی، رجایی را با حمایت آقای بهشتی معرفی نمود و بر آن نیز پافشاری کرد.
