زندگینامه آرتورجان آربری

زندگی‌نامه مشاهیر تاریخ ما:

آربری، آرتور جان [۱]. آرتور جان آربری Arthur John Arberry خاورشناس انگلیسی در سال 1905 در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. از 12 سالگی در پی کسب معاش بود و در همان حال به مدرسه متوسطه نیز راه یافت. وی به مطالعه زبان‌های یونانی و لاتینی علاقه فراوان نشان داد و پیش از ورود به دانشگاه، این دو زبان را به‌خوبی فراگرفت و بیشتر آثار کلاسیک را به زبان اصلی مطالعه کرد.

در سال ۱۹۲۴ به دانشکده پمبروک [۲]در دانشگاه کمبریج وارد شد و سه سال بعد به اخذ درجه کارشناسی در زبان‌های باستانی از این دانشگاه نایل گردید و پس از آن با استفاده از بودجه اوقاف ادوارد براون به تحصیل زبان فارسی نزد پروفسور لوی [3]و زبان عربی نزد رینولد نیکلسون [4]در همان کالج پرداخت. سپس به تحقیق در ادبیات عرب و ترجمه مواقف اثر نِفَّری پرداخت و در سال 1931 به‌عنوان محقق به‌عضویت دانشکده پمبروک در آمد و جایزه اول براون را نیز دریافت کرد.

وی با هزینه این دانشکده به قاهره سفر کرد و در آنجا به تحقیق و مطالعه پرداخت. در مدت اقامتش با سارینا سیمون از اهالی رومانی آشنا شد و در ۱۹۳۲ با وی ازدواج کرد. سپس در دانشگاه قاهره به سمت استادی و ریاست گروه زبان‌های کهن (یونانی و لاتینی) منصوب شد. وی در سال 1934 بار دیگر به وطن بازگشت و مدت دو سال به‌عنوان کتابدار در کتابخانه دیوان هند به‌کار پرداخت.

در سال ۱۹۴۴، پس از کناره‌گیری مینورسکی [5]از استادی زبان فارسی دانشگاه لندن، به جای او انتخاب شد و دو سال بعد به مقام استادی رشته عربی و ریاست بخش مطالعات خاورمیانه ارتقا یافت. در 1947، پس از استعفای چارلز امبروز استوری[6]، برای اشغال کرسی استادی زبان عربی به کمبریج رفت و تا پایان عمر در آنجا ماند. بر اثر مساعی وی در آنجا کرسی مستقلی برای تدریس زبان و ادبیات فارسی ایجاد گردید. آربری عضو وابسته فرهنگستان ایران و مصر و مجمع علمی دمشق؛ و نایب رئیس کمیته ترجمه یونسکو بود. در 1948 انجمن خاورشناسان بریتانیا را تشکیل داد و سرانجام در سال 1969 در 64 سالگی درگذشت.

از آربری آثار متعدد و متنوعی به‌صورت کتاب و مقاله به زبان‌های انگلیسی و فارسی به جا مانده است که می‌توان به: ترجمه انگلیسی قرآن مجید، شعر جدید فارسی، شیراز، عقل و وحی در اسلام، و جزوه تحقیقات و مطالعات انگلیسی‌ها درباب فارسی اشاره کرد که همه این کتاب‌ها توسط نویسندگان مختلف به زبان فارسی ترجمه شده است. فهرستی از آثار آربری توسط فرهنگ جهانپور در مجله راهنمای کتاب معرفی شده است. برخی مقالات او نیز در مجله روزگار نو، که سردبیری آن را برعهده داشت، به چاپ رسیده است.

 

مآخذ:

۱) آربری، آرتورجان. شیراز. ترجمه منوچهر کاشف. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۲؛

۲) افشار، ایرج. فهرست مقالات فارسی. تهران: جیبی، ۱۳۳۹-۱۳۵۰؛

۳)جهانپور، فرهنگ. "آربری.ا ج". راهنمای کتاب. س دوازدهم، 9 و 10 (آذر و دی 1348): 491-501؛

۴) ریپکا، یان. تاریخ ادبیات ایران. ترجمه عیسی شهابی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۴؛

۵) سلماسی‌زاده، جواد. "به یاد پروفسور آربری". وحید. س. ششم، 12 (آذر 1348): 1084-1088؛

۶) طاهری، ابوالقاسم. سیر فرهنگ ایران در بریتانیا. تهران: انجمن آثار ملی، .۱۳۵۲

 

● برگرفته از دایرة المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی، تهیه و تنطیم توسط میترا صمیعی

منبع:

• سایت مشاهیر تاریخ ما، اِنی کاظمی
• http://bashgah.net/fa/category/show/73662

تاریخ ما امیدوار است با انتشار بیوگرافی بزرگان تاریخ، قدمی در راستای بهبود وضعیت فرهنگی و حافظه تاریخی مردم کشورمان بردارد. / انی کاظمی