زندگینامه عباس سحاب

از اِنی کاظمی بروزرسانی در آذر ۱۰, ۱۳۹۷ 0

زندگی‌نامه مشاهیر تاریخ ما:

عباس سحاب؛ بنیان گذار موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب.

عباس سحاب در سوم دی ماه ۱۳۰۰ خورشیدی در «فَم» تفرش در خانواده‌ای فرهنگی در تهران، به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه و دانشگاهی خود را در رشته هنرهای زیبا گذراند و در حالی که نقشه‌نگاری خود ساخته و نامدار می‌شد، نخستین مؤسسه‌ی جغرافیایی و کارتوگرافی (نقشه نگاری) را با راهنمایی و کمک پدر دانشمندش در سال 1315 خورشیدی (1936 میلادی) در ایران بنیان نهاد.
وی از زمان تحصیل، بیشتر اوقات خود را صرف ترسیم، تولید، تکثیر و چاپ نقشه و رواج کاربرد آن در جامعه می‌کرد. وی می‌کوشید مردم را بیش از پیش با نقشه و جغرافیا آشنا سازد و با نیروی معجزه‌آسای عشق به کار و با اندیشه‌ی اعتلا و پیشرفت ایران، توانست بیش از 1500 اثر ارزنده از خود باقی گذارد. به حق می‌توان گفت دانش آموخته‌ای در ایران نیست که اثری از عباس سحاب ندیده و نداشته باشد و یا دست کم با نام سحاب آشنا نباشد.
عباس سحاب از کودکی عاشق هنر بود. خوب نقاشی می‌کرد و تابلوهای بسیاری از او به یادگار مانده است. از سال‌های 1320 تا 1335 بر پایه‌ی مطالعه، بررسی و سفرهای پژوهشی به حدود سی هزار روستا در سراسر کشور، دست به کار و کوشش برای تهیه و ترسیم نقشه‌های مناطق گوناگون شد. نقشه‌های استان‌های تهران، اصفهان، مازندران حاصل این کوشش‌ها است.
وی به تهیه‌ی نقشه‌ی شهرهای بزرگ ایران مانند تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، اهواز و بیشتر استان‌های کشور نیز اقدام کرد. همچنین کار ترسیم و تولید نقشه‌های خاورمیانه و کشورهای این منطقه مانند افغانستان، پاکستان، ترکیه، عراق، عربستان و کویت را با کیفیتی مطلوب و زیبا، طی سال‌های 1340-1337 به سبک ویژه خویش پیش برد.
در سال ۱۳۳۹ موفق شد نخستین نمایشگاه نقشه‌های جغرافیایی را در دانشسرای تهران برگزار کند که در آن شمار زیادی از بنیادهای بزرگ جغرافیایی جهان شرکت کرده بودند. همچنین در سال‌های بعد، آثار خود و دیگر مراکز جغرافیایی را در سه نمایشگاه بر پا شده در تهران، اصفهان و آبادان به نمایش گذاشت.
در فاصله سال‌های 1340 تا 1350 علاوه بر فراهم نمودن دوره‌ی نقشه‌های آموزشی برای مدارس کشور و نقشه‌های موضوعی ایران، اطلس‌های جغرافیایی، تاریخی، کتاب‌های راهنما و مرجع، «اطلس نقشه‌های جغرافیایی و اسناد تاریخی درباره خلیج فارس» را گردآوری و منتشرکرد. آنگاه از سال 1340 تا 1378 توفیق یافت دوره‌ی نقشه‌های تاریخی ایران را از سلسله هخامنشیان تا دوره‌ی زندیه، تنظیم و به چاپ برساند.
از ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۹ عباس سحاب علاوه بر کارهای جاری، به طور به جدی به ادامه و تکمیل کار گردآوری و پدید آوردن مهمترین اثر خود پرداخت؛ اثری در بیست جلد با عنوانِ اطلس چهارده قرن هنر اسلامی. نخستین جلد از این اثر به دفتر خوشنویسی اختصاص داشت که در سال ۱۳۸۱ توسط فرزندانش منتشر شد.
او بنیانگذار دانش نقشه نگاری (کارتوگرافی) به شیوه‌ی نوین در ایران است و از سوی دیگر، یکی از آخرین بازماندگان نسل نقشه نگاران قدیمی و صاحب سبک در جهان است. وی نخستین تهیه کننده کُره جغرافیایی به زبان فارسی، مولف و ناشر صدها اطلس و نقشه جغرافیایی و کارهای پژوهشی در حوزه جغرافیا است.
عباس سحاب از اعضای فعال انجمن جهانی کارتوگرافی (I.C.A) بود و در بیشتر همایش‌های جهانی که در کشورهای گوناگون تشکیل می‌شد، شرکت می‌جست. وی همچنین در سفرهای خود از دانشگاه‌ها و مراکز علمی و محافل فرهنگی جهان به ویژه بنیادهای جغرافیایی بازدید می‌کرد و با شخصیت‌های جهانی در زمینه‌ جغرافیا دیدار و تبادل نظر می‌کرد.
علاوه بر مؤسسه‌ی جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب و چاپخانه جغرافیایی سحاب، یادگار و میراث فرهنگی دیگری نیز از استاد برجای مانده و آن کتابخانه‌ی جغرافیایی سحاب است که پدر ایشان پیش از تاسیس موسسه سحاب آن را برپا کردند و استاد نیز در طول عمر پربار خویش با گردآوری منابع فراوان در این حوزه‌ی گسترده در جهت هر چه غنی‌تر کردن آن کوشش کرد. این کتابخانه‌ی تخصصی هم اکنون دارای چندین هزار جلد کتاب و تقریباً به همین اندازه نشریات ادواری جغرافیا و نیز بیش از 20 هزار عنوان نقشه از ایران و جهان است.
عباس سحاب در ۱۴ فروردین ۱۳۷۹ دیده از دنیا فرو بست و در قطعه هنرمندان و دانشمندان ایران در بهشت ‌زهرا (تهران) به خاک سپرده شد.

مطالب خواندنی: