زندگینامه لیلا حاتمی
لیلا حاتمی (زاده ۹ مهر ۱۳۵۱ در تهران) هنرپیشه سینما و تلویزیون ایران و از اعضای آکادمی اسکار است. وی فرزند علی حاتمی و زری خوشکام و همسر علی مصفا میباشد.
زندگی شخصی
لیلا حاتمی در نهم مهر ۱۳۵۱ به دنیا آمد. پدرش علی حاتمی، کارگردان سرشناس سینمای ایران، و مادرش زری خوشکام، هنرپیشه سینما، بود. او در رشتهٔ ریاضی فیزیک در تهران دیپلم گرفت. در دانشگاه پلی تکنیک فدرال لوزان در رشتهٔ مهندسی برق شروع به تحصیل کرد. تحصیل در این رشته را پس از دو سال نیمه کاره رها کرد و به دانشگاه لوزان، سوئیس رفت و آنجا ادبیات فرانسه خواند. به علت بیماری پدرش در ۱۳۷۵ تحصیل را نیمهکاره رها کرد و به ایران بازگشت. در سال ۱۳۷۷ با علی مصفا ازدواج کرد. از آن پس در تهران زندگی میکند. وی دارای دو فرزند به نامهای مانی و عسل است.
فعالیت حرفهای
اولین حضورش در سینما در نقش کودکی کمالالملک (در فیلم «کمال الملک» به کارگردانی پدرش علی حاتمی) بود. در سال ۱۳۷۰ در فیلم دلشدگان که آن هم ساختهٔ پدرش علی حاتمی بود ایفای نقش کرد. پس از آن در ۱۳۷۵ برای اولین بار در یک کار سینمایی در فیلمی که کارگرداناش پدرش نبود (فیلم لیلا از داریوش مهرجویی) نقش یک زن نازا را ایفا کرد و برای آن دیپلم افتخار جشنواره فیلم فجر را گرفت. فیلم موفق دیگر او آب و آتش بود که در آن نقش یک زن روسپی (مریم) را به خوبی اجرا کرد. بازی آتیلا پسیانی زوج و پسر عموی مریم از نکات درخشان دیگر فیلم بود. در تمرینات تئاتر «منهای دو» داوود رشیدی بسیار خوش درخشید اما به دلیل بیماری مجبور خارج شدن از تیم شد.
در سال۱۳۸۹ به همراه اصغر فرهادی و چندی از بازیگران فیلم جدایی نادر از سیمین به جشنوارهٔ فیلم برلین دعوت شد ولی به هر دلیلی که برخی آن را بازی در فیلم بعدیش (پله آخر) میدانند در اختتامیه شرکت نکرد. در این مراسم، وی به همراه ساره بیات و سارینا فرهادی برندهٔ خرس نقرهای بهترین گروه بازیگران زن شد.
در بهار سال۱۳۹۰ در مراسم فرش قرمز فیلم جرم (مسعود کیمیایی) به همراه علی مصفا شرکت کرد. در تابستان همین سال به دنبال اکران جدایی نادر از سیمین به فرانسه و ایتالیا سفر کرد و در افتتاحیهٔ اکران فیلم همراه با اصغر فرهادی حضور داشت و سر انجام پس از نامزدی جدایی نادر از سیمین در بخش بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان اسکار در زمستان سال ۹۰ همراه اصغر فرهادی و پیمان معادی راهی مراسم اسکار در آمریکا شد.
پس از آن در مراسم اختتامیه جشنواره کن شرکت کرد و جایزه بزرگ این جشنواره را به متئو گارونه کارگردان ایتالیایی فیلم واقعیت اهدا کرد. چند ماه بعد لیلا حاتمی به همراه همسرش علی مصفا و فرزندانش برای اکران فیلم پله آخر در جشنواره کارلووی واری راهی جمهوری چک شد و جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن این جشنواره را نیز کسب کرد. بعد از آن در پی اقامت علی مصفا در فرانسه برای حضور در فیلم جدید اصغر فرهادی به همراه وی عازم فرانسه شد و چندین ماه در آنجا اقامت داشت. پس از بازگشتش به ایران در پاییز ۹۲ به همراه علی مصفا در مراسم بزرگداشت داریوش مهرجویی شرکت کرد.
لیلا حاتمی در بیشتر فیلمهایش نقش زنی از طبقات بالای اقتصادی یا فرهنگی جامعه، با روحیه خونسرد و شخصیت مستقل و محکم را بازی کردهاست.
این هنرپیشه از زمان حضور موفق در فیلم جدایی نادر از سیمین در جشنوارههای معتبر جهانی بارها در لیست زیباترین زنان خاورمیانه جای گرفتهاست.
همکاری با کارگردانان
بیشتر همکاریهای لیلا حاتمی تاکنون با داریوش مهرجویی بودهاست. این همکاریها شامل بازی در چهار فیلم (به ترتیب سال ساخت: لیلا، میکس، آسمان محبوب و نارنجی پوش) میشوند. در این میان «لیلا» یکی از مشهورترین فیلمهای مهرجویی است که لیلا حاتمی یکی از به یادماندنیترین نقشهای خود را در آن به جای گذاشتهاست.
پس از آن ایشان با کارگردانهایی چون:علی مصفا، حمید نعمتالله، فریدون جیرانی، علیرضا رئیسیان و علی حاتمی (دو فیلم) بیشترین همکاری را داشتهاند.
لیلا حاتمی شخصاً کارگردان، فیلمنامه و نقشی که قرار است به عهده بگیرد را از مهمترین عوامل برای انتخاب پیشنهاد بازی میشمارد؛ و معتقد است نقشی که خوب نوشته شده باشد را خوب هم میتوان بازی کرد. به عقیده او همکاری با داریوش مهرجویی راحت تر از همکاری با دیگر کارگردانان است. همچنین او با کارگردانان فیلم اولی چون صفی یزدانیان – عادل یراقی و سهیل بیرقی همکاری داشتهاست.
دریافت نشان شوالیه
در سال ۱۳۹۱ سفارت فرانسه طی بیانیهای اعلام کرد نشان ادب و هنر درجه شوالیه توسط وزیر فرهنگ و ارتباطات این کشور به لیلا حاتمی اعطا شدهاست. «این نشان به خاطر خلاقیت هنری یا ادبی یا به خاطر مشارکت در تلالوی هنر و ادب، در فرانسه و در جهان به هنرمندان اعطا میشود.»
جشنواره فیلم کن ۲۰۱۴
لیلا حاتمی در میان هیئت داوران جشنواره کن سال ۲۰۱۴
لیلا حاتمی به عنوان عضو هیئت داوران بخش اصلی شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن انتخاب شد. او در حالی در شصت و پنجمین دوره جشنواره کن ظاهر شد که در مراسم پایانی، جایزه بهترین فیلم این دوره کن را به ماتئو گارونه به خاطر فیلم واقعیت اهدا کرد. وی که با لباسی پوشیده در این جشنواره شرکت کرده بود، لباسش از سوی سایت اِل، که اخبار دنیای مد را پیگیری میکند، به عنوان یکی از ده پوشش برتر مراسم اختتامیه جشنواره کن انتخاب شد. اما معاونت اجتماعی فرماندهی نیروی انتظامی ضمن اعتراض به وضعیت سینما، در مراسمی به انتقاد از لیلا حاتمی پرداخت و اظهار داشت: «اینکه هنرپیشه زنی در جشنواره کن یا دیگر جشنوارهها با یک لباس بد و مستهجن و حجاب نامناسب ظاهر شود و با مردم نامحرم دست بدهد، الگو میشود و این رفتار کجای انقلابی است که ما انجام دادهایم؟» وی در ادامه اظهارات خود سینماگران ایرانی را به دلیل آنچه عدم اعتراض آنها به نحوه پوشش لیلا حاتمی عنوان داشت، مورد انتقاد قرار داد. لیلا حاتمی در این جشنواره با ژیل ژاکوب دبیر و رئیس جشنواره دست داده و روبوسی کرد که انتشار تصویر و فیلم این عمل در فضای مجازی جنجال فراوانی ایجاد کرد.
واکنشها
وزیر ارشاد وقت، علی جنتی، طی سخنرانی این عمل حاتمی را غیرقابل قبول و دفاع دانست. لاله افتخاری، عضو هیئت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس اصولگرای نهم، نیز در اظهار نظری خواهان برخورد با مسئله شد. پس از بازتاب عمل حاتمی در رسانههای داخلی و خارجی ایران، ژیل ژاکوب، رئیس جشنواره کن، در صفحه توئیتر خود نسبت به این مسئله و واکنش مسئولان ایرانی در صفحه توییتر خود نوشت: «این جنجالها بیاساس است چون این مسئله در فرهنگ غرب کاملاً عادی است. این من بودم که برای بوسیدن خانم حاتمی پیشقدم شدم، در آن لحظه، او برای من نماینده سینمای ایران بود.»
جوایز و افتخارات
۱۳۹۵ رگ خواب، سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر؛ برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
۱۳۹۵ من، جشنواره فیلمهای ایرانی استرالیا، برنده بهترین بازیگر زن
انجمن منتقدان ، بهترین بازیگر نقش اول زن
اولین جشن روزنامه سینما، بهترین بازیگر زن
۱۳۹۳ دوران عاشقی، سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
۱۳۹۲ پله آخر، انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران، نامزد بهترین بازیگر نقش اول زن
۱۳۹۰ آشنایی با لیلا، جشنواره فیلمهای ایرانی سان فرانسیسکو، برنده بهترین بازیگر زن
۱۳۹۱ سر به مهر، جایزه «پروین»، برنده بهترین بازیگر نقش اول زن به همراه ترانه علیدوستی و نگار جواهریان در جشنواره فیلم فجر کرمانشاه
پله آخر، انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران، نامزدشده.
برنده گوی بلورین بهترین بازیگر زن چهل و هفتمین جشنواره کارلووی واری
۱۳۹۰ سیامین دوره جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس
نارنجی پوش، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
جدایی نادر از سیمین، جشنواره فیلمهای آسیایی، نامزد بهترین بازیگر زن
جشنواره بینالمللی فیلم پام اسپرینگز، برنده بهترین بازیگران زن به همراه ساره بیات و سارینا فرهادی
۱۳۸۹ جشنواره بینالمللی فیلم برلین، برنده خرس نقرهای بهترین بازیگر زن
چیزهایی هست که نمیدانی، جشنواره فیلم فجر، نامزد بهترین بازیگر زن
بخش فیلمهای اول
جدایی نادر از سیمین، بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر، نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
هر شب تنهایی ، جشنوارهٔ فیلم حراره و جشنواره بینالمللی زیمبابوه، برنده بهترین بازیگر نقش اول زن
پرسه در مه، چهاردهمین جشن خانه سینما، نامزد دریافت تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن
۱۳۸۸ چهل سالگی، بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
بیپولی، انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران، برنده بهترین بازیگر نقش اول زن
۱۳۸۷ بیست و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
۱۳۸۳ سالاد فصل، بیست و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، نامزدشده
۱۳۸۱ ارتفاع پست، ششمین جشن خانه سینما، نامزد دریافت تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن
ایستگاه متروک، جشنواره بینالمللی فیلم مونترآت، برنده بهترین بازیگر
۱۳۸۰ بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
آب و آتش، پنجمین جشن خانه سینما، برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن .
انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران، برنده بهترین بازیگر نقش اول زن سال.
۱۳۷۷ شیدا، هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
۱۳۷۶ لیلا، جشن دنیای تصویر، برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر زن .
۱۳۷۵ پانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر، برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن
فیلمشناسی
سینمایی
ما همه با هم هستیم ۱۳۹۷ ،کمال تبریزی
خوک ۱۳۹۶ شیوا مهاجر، مانی حقیقی
بمب؛ یک عاشقانه ۱۳۹۶ ، پیمان معادی
حکایت دریا ۱۳۹۵ ، بهمن فرمانآرا
رگ خواب ۱۳۹۴ ، حمید نعمتالله
من ۱۳۹۴ ، سهیل بیرقی
دوران عاشقی ۱۳۹۳ ، علیرضا رئیسیان
در دنیای تو ساعت چند است؟ ۱۳۹۲ ، صفی یزدانیان
سر به مهر ۱۳۹۱ ، هادی مقدمدوست
نارنجیپوش ۱۳۹۰ ، داریوش مهرجویی
پله آخر ۱۳۸۹ ، علی مصفا
آشنایی با لیلا ۱۳۸۹ ، عادل یراقی
جدایی نادر از سیمین ۱۳۸۹ ، اصغر فرهادی
سعادت آباد ۱۳۸۹ ، مازیار میری
آسمان محبوب ۱۳۸۸ ، داریوش مهرجویی
چیزهایی هست که نمیدانی ۱۳۸۸ ، فردین صاحبالزمانی
پرسه در مه ۱۳۸۸ ، بهرام توکلی
چهل سالگی ۱۳۸۷ ، علیرضا رئیسیان
بیپولی ۱۳۸۷ ، حمید نعمتالله
شیرین ۱۳۸۶ ، عباس کیارستمی
هر شب تنهایی ۱۳۸۶ ، رسول صدرعاملی
شاعر زبالهها ۱۳۸۴ ، محمد احمدی
حکم ۱۳۸۳ ، مسعود کیمیایی
سالاد فصل ۱۳۸۳ ، فریدون جیرانی
سیمای زنی در دوردست ۱۳۸۲ علی مصفا
ارتفاع پست ۱۳۸۰ ، ابراهیم حاتمیکیا
ایستگاه متروک ۱۳۸۰ ، علیرضا رئیسیان
مربای شیرین ۱۳۷۹ ، مرضیه برومند
آب و آتش ۱۳۷۹ ، فریدون جیرانی
میکس ۱۳۷۸ داریوش مهرجویی
شیدا ۱۳۷۷ ، کمال تبریزی
لیلا ۱۳۷۵ ، داریوش مهرجویی
دلشدگان ۱۳۷۰ ، علی حاتمی
کمالالملک ۱۳۶۳ ، علی حاتمی
مجموعه های تلوزیونی
عنوان سال انتشار کارگردان
پریدخت ۱۳۸۶ سامان مقدم
کیف انگلیسی ۱۳۷۸ سید ضیاءالدین دری
زیر گنبد کبود ۱۳۶۱ مرضیه برومند
هزاردستان ۱۳۵۸–۱۳۶۷ علی حاتمی
طلاق ۱۳۵۶ مسعود اسداللهی
سایر آثار
عنوان سال سِمَت کارگردان
از ایران: یک جدایی ۱۳۹۲ ،آزاده موسوی، کورش عطائی، مستند
قالی ایرونی ما ۱۳۸۹ ،گویندهٔ گفتار متن، مسعود بخشی
پلهٔ آخر ۱۳۸۹، طراح صحنه، علی مصفا
مهرجویی: کارنامهٔ چهل ساله ۱۳۸۸ ، مانی حقیقی، مستند
فیلمی کوتاه دربارهٔ «حکم» ۱۳۸۸ ، نیما حسنینسب، مستند
قایقهای من ۱۳۸۴ ، راوی، صفی یزدانیان
در جستوجوی شهرزاد ۱۳۸۱، گویندهٔ گفتار متن، صفی یزدانیان
همسایه ۱۳۸۰ ، طراح صحنه و لباس و مسئول تدارکات، علی مصفا
فریب شعر ۱۳۷۶، طراح صحنه، علی مصفا
جهان پهلوان تختی ۱۳۷۵، دستیار دوم کارگردان، علی حاتمی
کتابشناسی
ترجمه
کاساوتیس، جان. شب افتتاح. تهران: نی، ۱۳۸۱. شابک: ۹۶۴-۳۱۲-۶۳۹-۰
کان وایلر، دانیل. شش گفت و گو با پیکاسو، گفت و گو با پیکاسو دربارهٔ تابلوی زنان الجزیره. تهران: دیگر، ۱۳۸۲. شابک: ۹۶۴-۷۱۸۸-۳۳-۱
درایر، کارل تئودور. گرترود. با ویرایش و مقالهای از بابک احمدی. تهران: نشر مرکز، ۱۳۸۲. شابک: ۹۶۴-۳۰۵-۶۹۸-۸
داوری در جشنوارهها
شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن (۲۰۱۴)
جشنواره فیلم پرتقال طلایی ترکیه (۲۰۱۳)
جشنواره فیلم رم (۲۰۱۲)
جشنواره فیلم کاستندورف (۲۰۱۲)
جشنواره فیلم مراکش (۲۰۱۱)
جشنواره فیلم دوویل (۲۰۱۱)
جشنواره فیلم کارلووی واری (۲۰۰۶)
جشنواره فیلم کوتاه دبی (۲۰۰۱)
آکادمی اسکار (۲۰۱۸)