زندگینامه آندری ساخاروف ،فیزیکدان هستهای اتحاد جماهیر شوروی
ساخاروف تحصیلات عالی را در دانشگاه مسکو آغاز کرد و سال ۱۹۴۱ توانست مدرک کارشناسی را در رشته فیزیک در خلال جنگ کسب کند. بعد از آن برای خدمت به ارتش پیوست در مرکز تحقیقاتی ارتش مشغول به کار شد. بعد از پایان جنگ جهانی دوم، سال ۱۹۴۵ به مسکو بازگشت تا تحصیل را ادامه دهد و سال ۱۹۴۷ موفق به کسب مدرک دکترا شد.
بعد از پایان جنگ به پرتوهای کیهانی علاقه پیدا کرد و در این زمینه به تحقیق پرداخت تا اینکه سال ۱۹۴۸ ایگور کوچاتوف و ایگور تام، فیزیکدانان هستهای شوروی از وی برای کار در پروژه سلاحهای هستهای دعوت کردند. شوروی در تاریخ ۲۹ اگست سال ۱۹۴۹ اولین سلاح هستهای خود را آزمایش کرد و بعد از آن تیم تحقیقاتی شوروی در خصوص سلاحهای هستهای به شهر ساروف نقل مکان کردند و در سال ۱۹۵۰ مرکز تسلیحات هستهای روسیه در شهر ساروف تاسیس شد. ساخاروف در مدت کوتاهی که در تیم تحقیقاتی سلاحهای هستهای شوروی عضو شده بود توانست تبدیل به نفر کلیدی این تیم شود و مغز متفکر دانشمندان شوروی در طراحی “ایده سوم” بود. ایده سوم نام رمز اولین بمب هیدروژنی شوروی با مقیاس بیشتر از یک مگاتن بود که سال ۱۹۵۰ ساخته شد. بعد از این مقطع ساخاروف تبدیل به مرد شماره یک در تسلیحات هستهای شوروی شد و مسئولیت ساخت بمبهای هیدروژنی را در دوران تنش بین شووری و آمریکا به عهده گرفت.
در ابتدا شوروی در انجام آزمایشها از رقیب خود عقب بود و در مورد بمبهای هیدورژنی نمیتوانست به مکانیزم صحیح برای رها کردن انرژی انفجاری دست پیدا کنند. اما ساخاروف خیلی سریع مشکلات طراحی بمبها را شناسایی کرد تا شوروی در مسابقه تسلیحاتی از رقیب خود، آمریکا عقب نماند. ساخاروف در ساخت بمبهای هیدروژنی تا آنجا پیش رفت که بمب ساخته وی، ترسی جهانی را به همراه داشت. اواخر دههی ۵۰ میلادی جاسوسان آمریکایی خبر از ساخت بمبی دادند که قدرت انفجاری آن حدود ۱۰۰مگاتن بود و بسیار پیشرفتهتر از بمبهایی بود که تا آن زمان ساخته و آزمایش شده بود.
سرانجام شوروی بمب قدرتمند خود که به نام بمب تزار رمز گذاری شده بود را سال ۱۹۶۱ آزمایش کرد. اما برای کاهش تشعشعات هستهای قدرت آنرا کاهش داد و در نتیجه آزمایش بمب تزار تخریبی معادل ۵۰-۶۰ مگاتن تیانتی را به همراه داشت. بمب تزار قویترین بمب اتمی آزمایش شده تاریخ اتحاد جماهیر شوروی است. ترس قدرتهای جهانی از سرانجام مسابقه تسلیحاتی و همچنین فشار جوامع بین المللی موجب شد تا هر دو کشور سعی در تعامل و کاهش تنشهای سیاسی کنند. با وجود اینکه نام ساخاروف با ساخت بمبهای اتمی ترسناک مشهور شده است؛ اما وی تحقیقات بسیار گستردهای را نیز بصورت همزمان برای چگونگی کنترل این انرژی به منظور استفاده صلح آمیز از آن داشته است که بتواند به بشر کمک کند. دکتر ساخاروف همچنین دستاوردهای زیادی در خصوص نحوه طراحی راکتورهای هستهای برای تولید انرژی داشته که در آن دوران امید بسیاری را برای استفاده صلح آمیز از این انرژی بوجود آورد،با این حال تاکنون دانش بشر به آن سطح نرسیده است که بتواند آن طور که باید و شاید با کنترل این انرژی بزرگ از آن در جهت خدمت به بشر استفاده کند، اما به هر جهت علم هستهای صرف نظر از بحث انرژی خدمات بسیاری در حوزه فناوریهای نوین همچون پزشکی هستهای به بشر کرده است.
دکتر ساخارف با وجود اینکه یکی از طراحان و سازندگان بمبهای هستهای بود، اما خود را دانشمند انرژی هستهای میدانست و یکی از مخالفان انجام آزمایشهای هستهای و بکارگیری آن بود. از نگاه وی دورانی که بشر به توسعه و ساخت سلاحهای هستهای پرداخت شاید یک اشتباه بود، اما حال که این دوران پایان یافته، باید بجای سرکوب و نفی اتفاقی که افتاده، از نتایج مثبت آن به شکل صحیح استفاده کرد، تجربه آزمایش بمب تزار چشم بسیاری از سیاست مدارانی که بدنبال ساخت بمبهای هستهای بودند را باز کرد.
ساخارف مبارزات سیاسی زیادی را علیه سیاستهای جنگ طلبانه شوروی و آزمایش بمبهای هستهای انجام داد و از سال ۱۹۸۰ تحت فشار شدید و در تبعید به سر میبرد. دکتر ساخارف در تاریخ ۱۴ دسامبر سال ۱۹۸۹ و در سن ۶۸ سالگی در اثر حمله قلبی در گذشت.