زندگینامه بابا یادگار
بیوگرافی بابا یادگارباوه یاێار | |
|---|---|
| آرامگاه | زرده |
| محل زندگی | دالاهو |
| لقب | یار زرده‌بام، شاه یادگار، پیر نرگس چَم، نازروا، پیر رنگینه |
| مذهب | یارسان |
| والدین | مادر داده سارا، پدر |
بابا یادگار (به کردی: باوه یاێار) فرزند سلطان سهاک، یکی از بزرگان یارسان و از هفت تن است. آرامگاه وی در روستای زرده در شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه، نزدیک قلعه یزدگرد و در دامنۀ کوه تخت سرانه در دالاهو قرار دارد.
زندگی
بابا یادگار در باور یارسان فرزند ظاهری سلطان سهاک و مادری به نام «داده سارا» (دادا ساری) بوده در سده هشتم هجری متولد شده و در هنگام جوانی بنا به دستور سلطان سهاک برای گسترش دادن آیین یارسان به هندوستان و پاکستان رهسپار شده‌است.
بابا یادگار متأهل نشده و فرزندی نداشته‌است. او دو نفر از یارانش به نام خیال و وصال به سمت «پیر» بر مریدانش، جانشین خود گردانید و سادات خاندان بابایادگار از نسل آن دو نفرند. دشمنان یارسان بابایادگار را کشتند و یارانش او را در دامنۀ کوه تخت سرانه در روستای زرده در دالاهو در استان کرمانشاه به خاک سپردند که آرامگاه بابا یادگار هم‌اکنون در آنجا قرار دارد. از او مجموعه‌ای از کلام مقدس به نام «زلال زلال» به جای مانده‌است.
تناسخ
بنا بر اعتقادات یارسان ذات‌های مقدس در دوره‌های مختلف حقیقت در شخصیت‌های مختلفی حلول می‌کنند. بر این اساس بابایادگار هابیل پسر آدم، ایرج پسر فریدون، سیاوش پسر کی‌کاووس، فرامرز پسر رستم، یوسف پسر یعقوب، یحیی تعمید دهنده در دورۀ عیسی مسیح، اصغر لعل‌پوش در دورۀ اسکندر، حسین بن علی در دورۀ اسلام، سعدان فرماندۀ لشکر مختار ثقفی، باباطاهر در دورۀ شاه‌خوشین، نظامی گنجوی، محمود بن سخار در دورۀ شاه فضل ولی، ته‌وریز در دورۀ بابا سرهنگ، احمد در دورۀ بابا ناوس، حسین بگ (عموی خاتون دایراک) در دورۀ برزنجه، ایوت هشار در دورۀ پردیور، شیخ صفی‌الدین اردبیلی، یار احمد زرده‌بام اهل مرکه در هندوستان، میر اسکندر ملقب به عالی قلندر در اواسط عصر اول پردیور، امرتات در امشاسپندان دورۀ اوستا و غزل در دورۀ حاجی بکتاش ولی بوده‌است. همچنین در میان جواهرات، یاقوت جلوۀ بابا یادگار است.[۱]
لقب‌ها
یار زرده‌بام، شاه یادگار، پیر نرگس چَم، نازروا، پیر رنگینه از لقب‌های بابا یادگار است.[۱]
زیارتگاه بابا یادگار
از نظر معماری این بنا به صورت فضای مربع شکل کوچکی است و بر روی آن گنبد مخروطی شکلی قرار گرفته‌است. سطوح داخلی و خارجی این بنا به وسیله ملات گچ اندود شده‌است. این مقبره، یکی از زیارتگاههای مهم یارسان به‌شمار می‌رود. بیش تر از این مشایخ در اوایل حکومت صفویان زندگی می‌کردند و در نوار مرزی ایران و عثمانی به ترویج دین یارسان اشتغال داشتند.
در نزدیکی زیارتگاه بابایادگار چشمه غسلان، هفت تن، چهل تن و هانیتا از جمله زیارتگاههای یارسان به‌شمار می‌رود.
زیارتگاه بابا یادگار در کردستان عراق
زیارتگاه دیگری نیز با عنوان بابا یادگار در روستای یارسان‌نشین تولبند از توابع شهرستان حمدانیه در شمال شرقی موصل در استان نینوا در عراق قرار دارد. این زیارتگاه در روز ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ توسط دولت اسلامی عراق و شام منفجر شد.
