زندگینامه سالی راید ، اولین زن آمریکایی فضانورد ناسا
سالی راید، از پیش‌گامان برنامه‌ی فضایی، به‌عنوان اولین زن فضانورد ناسا شناخته می‌شود. او از مشوقان معاصر حضور زنان در مجامع علمی بود.
سالی راید (Sally Kristen Ride) فضانورد و فیزیک‌دان آمریکایی بود که در سال ۱۹۷۸ به ناسا پیوست و نام خود را به‌عنوان اولین زن فضانورد آمریکایی ناسا جاودانه کرد. او سومین زنی بود که به فضا سفر می‌کرد. پیش از راید، والنتینا ترشکوا و سوتلانا ساویتسکایا از اتحاد جماهیر شوروی، به فضا سفر کرده بودند. سفر سالی راید پس از آن دو نفر و در سال ۱۹۸۳ رخ داد. راید همچنین به‌عنوان جوان‌ترین فضانورد آمریکایی شناخته می‌شود که در ۳۲ سالگی به فضا سفر کرده است. او پس از دو سفر با فضاپیمای چلنجر، در سال ۱۹۸۷ ناسا را ترک کرد.
سالی راید، اولین فضانورد آمریکایی تاریخ، یکی از مشوقان معاصر حضور بیشتر زنان در محافل و مجامع علمی محسوب می‌شود. او پس از بازنشستگی از ناسا، در دانشگاه‌های استنفورد و کالیفرنیا به‌عنوان استاد فیزیک مشغول به کار شد. از حوزه‌های تحقیقاتی و تدریسی او می‌توان به اپتیک غیرخطی و پراکندگی تامسون اشاره کرد. راید جزو هیئت تحقیقات فاجعه‌های فضایی چلنجر و کلمبیا نیز بود.
تولد و تحصیل
سالی راید ۲۶ مه ۱۹۵۱ در انسینو لس‌آنجلس به‌دنیا آمد. او اولین فرزند کارول جویس روید، مشاور زندان محلی و دیل بردل راید، استاد علوم سیاسی در کالج سانتامونیکا بود. سالی فقط یک خواهر به‌نام کارن داشت که چند سال پس از او به‌دنیا آمد. ورزش از اولین علاقه‌‌مندی‌ها و استعدادهایی بود که سالی در کودکی از خود نشان داد. والدینش با پی‌بردن به استعداد او، همیشه مشوقش بودند. سالی از پنج‌سالگی مجله‌های ورزشی می‌خواند و در کودکی، بازیکن حرفه‌ای بیسبال بود.
استعداد فراوان سالی در ورزش بیسبال او را به مدارس عالی‌رتبه‌ی شهر رساند. او برای تحصیلات مقطع راهنمایی به مدرسه‌ی پورتولا جونیور رفت و سپس دبیرستان بیرمنگام را انتخاب کرد. درنهایت، بورسیه‌ی تحصیلی از مدرسه‌ی خصوصی و عالی وست‌لیک به‌خاطر استعداد ورزشی به سالی اهدا شد. همین روند باعث شد سالی بیسبال را به‌عنوان ورزش و تفریح اصلی انتخاب کند و در تیم دبیرستان نیز به‌عنوان کاپیتان حضور داشته باشد. او در سالهای تحصیل و ورزش، چند مقام در سطح ملی هم کسب کرد.
سالی علاوه‌بر ورزش، تحصیلات را نیز جزو اولویت‌های اصلی زندگی خود قرار داده بود. او همیشه از دانش‌آموزان برتر کلاس بود و استعداد بسیاری در علوم تجربی و ریاضیات داشت. استعداد و علا‌قه‌ی راید نوجوان باعث شد والدینش ابزارهای تحقیق و تحصیل را نیز برای او فراهم کنند. راید در نوجوانی تلسکوپ و مجموعه‌‌ای کوچک برای آزمایش‌های شیمی داشت.
دانشگاه استنفورد مقصد تحصیلات عالی سالی راید بود که پس از فارغ‌التحصیلی از Westlake School for Girls در سال ۱۹۶۸ و چند ترم تحصیل در کالج سوارثمور و دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس، به آنجا رفت. او در سال ۱۹۷۳ در رشته‌های زبان انگلیسی و فیزیک، از دانشگاه استنفورد فارغ‌التحصیل شد؛ اما تحصیلات تکمیلی را در همان دانشگاه ادامه داد.
ورود به دنیای فضانوردی
ناسا در سال ۱۹۷۷ برنامه‌ای ملی برای جست‌وجوی استعدادهای جوان در فضانوردی شروع کرد. سالی در آن سال دانشجوی دکتری دانشگاه استنفورد بود. برنامه‌ی جدید ناسا اولین‌بار ثبت‌نام داوطلبان زن را نیز مجاز اعلام کرده بود. سالی راید در مصاحبه‌ای با نیویورک‌تایمز در سال ۱۹۸۲ گفت حرکت‌های زنان در سالهای قبل، راه را برای ورود افرادی همچون او به برنامه‌های علمی بزرگ هموار کرده بود. حتی زمانی‌که راید در دانشگاه استنفورد در رشته‌ی فیزیک لیزر تحصیل می‌کرد، زنانی پیش از او به دپارتمان فیزیک وارد شده بودند که زمانی محیطی کاملا مردانه بود.
سالی جزو اولین افرادی بود که به‌عنوان داوطلب فضانوردی در برنامه‌ی دهه‌ی ۱۹۷۰ ناسا ثبت‌نام کرد. یک سال بعد، او به‌همراه پنج زن دیگر و ۲۹ مرد، در ناسا پذیرفته شد. سالی راید در همان سال مدرک دکتری خود را نیز در رشته‌ی اخترفیزیک دریافت کرد و به برنامه‌های آموزشی آمادگی برنامه‌ی فضایی پیوست. فراموش نکنید او اولین زن ناسا نبود و سازمان فضایی از چند سال قبل جذب کارمندان و محققان زن را شروع کرده بود.
سالی راید به‌محض پیوستن به فضا، به برنامه‌های آمادگی فضانوردی پیوست. آموزش‌‌‌هایی همچون فرود با چتر نجات، بقا در آب، ارتباطات رادیویی و پرواز با جت، از برنامه‌های آمادگی فضانوردان در فضا بودند که سالی در تابستان ۱۹۷۹ در آن‌ها آموزش می‌دید. او پس از موفقیت در گذراندن دوره‌های آمادگی اولیه و دریافت مجوز خلبانی، برای ورود جدی به برنامه‌ی فضایی آماده بود.
آموزش‌های میدانی سالی راید او را برای مدیریت پروژه‌ای فضایی به‌عنوان متخصص مأموریت آماده کرده بود. در آن سال‌ها، برنامه‌ی شاتل فضایی آمریکا در حال اجرا بود و سالی برای عملیت STS-7 آماده می‌شد. او قرار بود در پروژه‌ی فضایی شاتل چلنجر شرکت کند.
سالی راید برای آمادگی سفر به فضا با چلنجر، علاوه‌بر ساعت‌ها آموزش تئوری در کلاس، شبیه‌سازی‌های عملی را نیز گذراند. او در برنامه‌های تحقیق و توسعه‌ی ناسا نیز همکاری می‌کرد و از پیش‌گامان توسعه‌ی بازوی رباتیک Remote Manipulator System بود که تخصص بسیاری هم در هدایت آن داشت.
اولین پروژه‌های عملی مأموریت فضایی راید در ناسا با برنامه‌های STS-2 و STS-3 در سالهای ۱۹۸۱ و ۱۹۸۲ شکل گرفت. او مسئول ارتباطات رادیویی مرکز کنترل با فضاپیمای کلمبیا بود. سالی در همان سال با فضانوردی دیگر در ناسا به‌نام استیو هاولی ازدواج کرد.
سفر به فضا
سفر تاریخی سالی راید به فضا، در ۱۸ ژوئن ۱۹۸۳ رخ داد. او به‌عنوان اولین زن آمریکایی و سومین زن تاریخ، به فضا سفر می‌کرد. شاتل فضایی چلنجر و پروژه‌ی STS-7، نام سالی راید را در تاریخ ثبت کردند. در آن پرواز، چهار فضانورد و دو مختصص مأموریت دیگر نیز حضور داشتند. در روز پرواز چلنجر، جمعیتی ۲۵۰ هزار نفره در کیپ کاناورال شاهد حرکت شاتل فضایی بودند. بسیاری از آن‌ها در حمایت از سالی راید، تی‌شرت‌هایی پوشیده بودند که روی آن نوشته شده بود: «Ride, Sally Ride».
سالی راید در اولین سفر به فضا، مسیر آسانی را در پیش رو نداشت. به‌هرحال، او اولین زن آمریکایی بود که به فضا می‌رفت و با وجود شرایط ظاهرا مناسب برای فعالیت زنان در پروژه‌های فضایی، هنوز موانعی بر سر راهش قرار داشت. سالی بدین‌دلیل برای سفر با چلنجر انتخاب شده بود که خصوصیت‌های حفظ آرامش در زمان بحران را به‌خوبی کسب کرد. رسانه‌ها پیش از سفر بزرگ سؤال‌های متعددی مرتبط با جنسیت از او کردند که نشان می‌داد هنوز فضای علمی آن‌چنان که بایدوشاید برای حضور زنان آماده نیست.
بازوی رباتیک RMS که محصول تحقیق و توسعه‌ی تیم خود سالی راید بود، مسئولیت اصلی او را در پروژه‌ی STS-7 تعریف می‌کرد. فضانورد جوان باید ماهواره‌های متصل به شاتل را به‌کمک همین بازو هدایت می‌کرد. سایر گروه مسئولیت‌های دیگر همچون هدایت فضاپیما و آزمایش‌های علمی فضایی را برعهده داشتند. پروژه‌ی STS-7 با ۱۴۷ ساعت پرواز در فضا همراه بود. درنهایت، گروه عملیات در ۲۴ ژوئن ۱۹۸۳ در پایگاه نیروی هوایی ادواردز در کالیفرنیا فرود آمد.
سفر دوم سالی راید به فضا ۱۶ ماه پس از سفر اول رخ داد. او ۵ اکتبر ۱۹۸۴ به‌عنوان عضوی از تیم عملیات STS-41G با شاتل فضایی چلنجر مجددا به فضا سفر کرد. مأموریت مذکور سیزدهمین پرواز شاتل فضایی بود و اولین‌بار هفت خدمه در پرواز حضور داشتند. در آن پروژه، یک زن فضانورد دیگر به‌نام کاترین دی سالیوان نیز حضور داشت و برای اولین‌بار، دو زن آمریکایی به فضا سفر می‌کردند. به‌علاوه، سالیوان اولین زنی بود که پیاده‌روی فضایی هم انجام داد. درنهایت، دومین پرواز سالی راید نیز در ۱۳ اکتبر ۱۹۸۴ به‌پایان رسید و خدمه پس از ۱۹۷ ساعت پرواز، در فلوریدا به زمین نشستند.
بازگشت راید از سفر فضایی دوم، با استقبال بی‌نظیر همکاران و رسانه‌ها روبه‌رو شد. او به‌سرعت مجددا به برنامه‌های تحقیق و توسعه وارد شد و مسئولیت عملیاتی خود را شروع کرد. درحالی‌که زن تاریخ‌ساز آمریکایی برای پروژه‌ی سفر سوم به فضا آماده می‌شود، برنامه‌ی فضایی ناسا تراژدی بزرگی تجربه کرد.
۲۸ ژانویه‌ی ۱۹۸۶، خدمه‌ای هفت‌نفره شامل یک غیرنظامی به‌نام کریستیا مک‌آلیف برای سفر به فضا آماده می‌شدند. آن‌ها قرار بود با فضاپیمای چلنجر سفر کنند. چند ثانیه پس از پرتاب موشک، کل فضاپیما منفجر شد و حادثه‌ای تاریخی در ناسا ثبت کرد که تمامی هفت نفر خدمه جان خود را از دست دادند. چهار نفر از آن‌ها هم‌کلاسی‌های سالی راید در دوره‌ی آموزشی سال ۱۹۷۷ بودند. تراژدی بزرگ تأثیر عمیقی بر برنامه‌های فضایی ناسا گذاشت و تمامی پروازهای شاتل فضایی را سه سال متوقف کرد.
رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دستور داد هیئتی فدرال برای بررسی فاجعه‌ی شاتل فضایی تشکیل شود. سالی راید یکی از اعضای کمیسیون ۱۳ نفره‌ی بررسی فاجعه موسوم به Roger بود. او به‌عنوان عضوی از تیم تحقیقات شناخته می‌شود که پرسش‌های پیچیده و دشواری را برای شاهدان مطرح می‌کرد. تحقیقات آن‌ها به این نتیجه رسید که نقص در عایق‌بندی موتور راکت سمت راست ساتل، به انفجار آن منجر شده است. درواقع، نقص عایق‌بندی نفوذ گاز ازطریق اتصال‌ها به تانکر خروجی سوخت را سبب شده بود.
تحقیقات تیم راید نشان می‌داد مشکلات فنی در پروازهای اولیه‌ی چلنجر هم وجود داشته‌اند؛ اما متأسفانه مسئولان فنی آن‌ها را جدی قلمداد نکرده‌اند. راید به یکی از نزدیکانش گفته بود از یافته‌های تحقیقاتی واقعا عصبی می‌شده است. یکی از شاهدان، راجر بویزجولی، مهندس شرکتی بود که بوستر راکت را برای شاتل فضایی طراحی می‌کرد. او به ناسا هشدار داده بود اورینگ‌های عایق احتمالا در محیط سرد آسیب می‌بینند. همکاران بویزجولی به‌‌دلیل همین هشدار او را طرد کرده بودند و راید یکی از معدود پشتیبانان او در سالهای بعد بود.
تعطیلی موقت پروژه‌ی شاتل فضایی سالی راید را به‌سمت پروژه‌های تحقیق و توسعه‌ی دیگر ناسا برد. او عضو تیم‌های تحقیقاتی برای عملیات آتی ناسا بود و در موقعیت جدید، مجبور شد به ساختمان مرکزی ناسا در واشنگتن نقل‌مکان کند. در آن مرکز، واحد جدیدی به‌نام Office of Exploration and Office of Strategic Planning راه‌اندازی شد که سال را به‌عنوان مشاور ارشد مدیر پذیرفت. یکی از مسئولیت‌های اصلی سالی راید در مرکز جدید، مشاوره‌‌ی تحقیق و توسعه برای برنامه‌های بلندمدت آتی ناسا بود. او درنهایت به‌عنوان اولین مدیر ارشد مرکز نیز انتخاب شد.
سال ۱۹۸۷، زمان پایان همکاری سالی راید با ناسا بود. او ابتدا گزارشی جامع و متمرکز بر برنامه‌های فضایی آتی ناسا آماده کرد که پروژه‌هایی همچون سفر به مریخ و راه‌اندازی مرکز فضایی در ماه را پیشنهاد داده بود. سالی راید پس از انتشار گزارش از ناسا بازنشسته شد. زندگی مشترک او نیز در همان سال به جدایی انجامید.
نشان پروژه‌های پروازی که سالی راید در آن‌ها حضور داشت
بازگشت به دانشگاه
سالی راید پس از خروج از ناسا، تدریس در دانشگاه را به‌عنوان هدف اصلی خود انتخاب کرد. راید دکتری اخترفیزیک داشت و تدریس در رشته‌ی فیزیک بهترین انتخاب برای او محسوب می‌شد. اولین فضانورد زن آمریکایی برای بازگشت هرچه‌بهتر به فضای آکادمیک، ابتدا تحصیلات خود را در مقطع فوق‌دکتری در دانشگاه استنفورد ادامه داد. مرکز جدیدی به‌نام Center for International Security and Arms Control در دانشگاه راه‌اندازی شده بود که میزبان سالی راید شد. در آن سال‌ها، جنگ سرد نیز به‌مرور به پایان نزدیک می‌شد و تلاش برای ممنوعیت سلاح‌های اتمی، یکی از حوزه‌های اصلی فعالیت راید را تشکیل می‌داد.
فضانورد تاریخ‌ساز آمریکایی در سال ۱۹۸۹ تحصیلات خود را در مقطع فوق‌دکتری به‌پایان رساند و پیشنهاد دانشگاه کالیفرنیا در سن‌دیه‌گو (UCSD) را برای تدریس پذیرفت. او علاوه‌بر تدریس، پروژه‌های تحقیقاتی را نیز با تمرکز بر امواج و بادهای فضایی انجام می‌داد. سالی راید به‌عنوان مدیر مؤسسه‌ی فضایی دانشگاه کالیفرنیا هم انتخاب شود. در دورانی که راید مشغول تدریس و تحقیق بود، فاجعه‌ی فضایی دیگری در ناسا رخ داد که او را مجددا به سازمان فضایی آمریکا بازگرداند.
شاتل فضایی کلمبیا در ۱۶ ژانویه‌ی ۲۰۰۳ به فضا پرتاب شد. پس از پرتاب، انفجاری در بال شاتل رخ داد که البته مانع از پرواز نهایی آن نشد. حدود دو هفته بعد و اول فوریه، کلمبیا به‌سمت زمین حرکت کرد و با ورود به اتمسفر، کاملا منفجر شد. تمامی هفت نفر خدمه‌ی پرواز جان خود را از دست دادند و تحقیقات میدانی برای یافتن دلیل انفجار شروع شد. ناسا باردیگر از سالی راید تقاضا کرد در کمیته‌ی بررسی دلیل انفجار شاتل فضایی به مقام‌ها کمک کند. او تنها فردی بود که در تحقیقات میدانی دو فاجعه‌ی تاریخی شاتل فضایی حضور داشت. راید در سال ۲۰۰۳ در مصاحبه‌ای درباره‌ی فاجعه‌ی فضایی دوم گفته بود مشکل اصلی، فراموش‌کردن برخی از نقص‌های فنی فاجعه‌ی اول بوده است.
سالی راید در سالهای تدریس در دانشگاه، متوجه حضور کم‌رنگ زنان در کلاس‌ها و دانشگاه‌ها شد. او برای تشویق هرچه‌بیشتر کودکان و نوجوانان، به‌ویژه دختران، به علم و تحصیل در برنامه‌ی KidSat ناسا در سال ۱۹۹۵ حضور یافت. ناسا این برنامه را با هدف آشنایی هرچه‌بیشتر کودکان با برنامه‌های فضایی شروع کرده بود و سالی به‌عنوان فردی تاریخ‌ساز بهترین فرد برای تشویق کودکان و نوجوانان بود. دانش‌آموزان شرکت‌کننده در برنامه‌ی KidSat فرصت داشتند از دوربینی روی شاتل فضایی عکس‌هایی از کره‌ی زمین درخواست کنند. وظیفه‌ی دریافت درخواست‌های دانش‌آموزان و انتقال آن به ناسا و ارسال عکس‌ها، برعهده‌ی دکتر راید بود.
پروژه‌ی KidSat پس از موفقیت‌های اولیه با مأموریت‌های شاتل فضایی، به EarthKAM تغییرنام داد. یک سال بعد، همین برنامه در ایستگاه فضایی بین‌المللی نصب و راه‌اندازی شد و در یکی از مأموریت‌ها، ۱۰۰ دانش‌آموز سفارش ۱،۵۰۰ عکس را به ایستگاه ارسال کردند که تصاویری عالی را از زمین و اتمسفر آن ثبت کرد.
موفقیت پروژه‌ی EarthKAM باعث شد سالی راید بهدنبال راه‌های بیشتر و بهتر برای تشویق کودکان و نوجوانان به علم‌آموزی برود. در سالهای منتهی به قرن بیست‌ویکم، اینترنت به‌مرور به ابزاری روزمره برای مردم تبدیل می‌شد. سالی با عضویت در پروژه‌ای جدید به‌نام Space.com، نقش خود را در تشویق و ترویج علوم فضایی پررنگ‌تر می‌کرد. او پس از ۱۵ ماه همکاری با پروژه‌ی مذکور، بهدنبال راه‌های دیگری رفت تا دختران را بیش‌ازپیش به حضور در مجامع علمی و خصوصا فضایی تشویق کند.
سالی راید در سال ۲۰۰۱ به‌‌صورت موقت از تدریس در دانشگاه مرخص شد و مؤسسه‌ی Sally Ride Science را راه‌اندازی کرد. هدف از راه‌اندازی این مجموعه، تشویق و کنجکاوکردن بیشتر دختران به برنامه‌ها و علوم فضایی و فناوری و ریاضیات بود. کمپ‌های آموزشی فضایی، فستیوال‌های علمی، معرفی و عرضه‌ی کتاب‌هایی مرتبط با شغل‌ها و فعالیت‌های علمی و ارائه‌ی تجهیزات آموزشی نوآورانه، از برنامه‌های مؤسسه‌ی علمی سالی راید بود. این مؤسسه هنوزهم به فعالیت ادامه می‌دهد و پسران و دختران نوجوان را به حضور بیشتر در برنامه‌های علمی تشویق می‌کند.
از فعالیت‌های دیگر سالی راید با هدف تشویق کودکان و نوجوانان می‌توان به نگارش هفت کتاب علمی برای کودکان اشاره کرد. مؤسسه‌ی او بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، برنامه‌ای به‌همراه ناسا راه‌اندازی کرد که با عنوان GRAIL MoonKAM، آموزش نوجوانان دبیرستانی را هدف قرار می‌داد. دانش‌آموزان از سرتاسر جهان، عکس‌هایی از مناطق گوناگون ماه سفارش می‌دادند که پس از ثبت و آماده‌سازی، برای آموزش و تحقیق در کلاس‌های درسی برای آن‌ها ارسال می‌شد.
مرگ و جوایز و افتخارها
سالی راید ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۲ پس از ۱۷ ماه مبارزه با سرطان پانکراس در ۶۱ سالگی از دنیا رفت. جزئیات زیادی از زندگی شخصی راید در دست نیست و تنها بخشی از نگرش‌های او در آگهی فوتی که به‌دست خودش نوشته شد، دراختیار عموم قرار گرفت. او در طول زندگی افتخارها و جایزه‌های متعددی دریافت کرد و در تالارهای افتخار متعددی در آمریکا عضویت داشت.
از جایزه‌ها و افتخارهای مهم سالی راید می‌توان به جایزه‌ی فون‌براون انجمن ملی فضایی آمریکا اشاره کرد. جایزه‌ی تئوردور روزولت از NCAA و ورود به تالار افتخارهای زمان و فضانوردان در آمریکا و دوبار دریافت مدال پرواز فضایی ناسا، از افتخارهای دیگر راید هستند. دو مدرسه‌ی ابتدایی در مریلند و تگزاس نیز به‌نام راید تأسیس شدهاند.
سالی راید در سال ۱۹۹۴ جایزه‌ی Samuel S Beard را به‌خاطر خدمات عمومی ویژه در کمتر از ۳۵ سالگی دریافت کرد. در سال ۲۰۰۶، آرتولد شوارتزنگر، فرماندار وقت ایالت کالیفرنیا، نام راید را در تالار افتخارهای ایالت و موزه‌ی تاریخ، هنر و زمان کالیفرنیا ثبت کرد. یک سال بعد، تالار افتخارهای ملی هوانوردی دایتون اوهایو، میزبان سالی راید شد. در سال ۲۰۱۲، دو پروب ناسا که برای پروژه‌ی GRAIL استفاده شده بودند، مأموریت خود را با سقوط بر سطح ماه به پایان رساندند. محل سقوط آن‌ها که درکنار دهانه‌ی گلدشمیت بود، به‌نام سالی راید نام‌گذاری شد. در همان سال، بنیاد Space Foundation، مهم‌ترین جایزه‌ی خود به‌نام جیمز هیل را به راید اهدا کرد.
در سال ۲۰۱۳، مراسمی ویژه برای یادبود سالی راید برگزار شد که در آن، باراک اوباما مدال آزادی ریاست‌جمهوری آمریکا را به نام راید ثبت کرد. در همان سال، مجله‌ی Flying نام راید را در رتبه‌ی ۵۰ فهرست ۵۱ نفره‌ی قهرمانان هوانوردی ثبت کرد. افتخارهای متعدد دیگری هم در سالهای اخیر به نام سالی راید ثبت شدهاند تا نام او به‌عنوان اولین زن فضانورد آمریکایی در یادها زنده بماند.
