زندگینامه سید اشرف جهانگیر سمنانی

سیداشرف جهانگیر سمنانی (درگذشته ۸۰۸ ه.ق.؛ به روایتی ۲۷ محرم سال ۸۰۰ ه.ق.) از صوفیان و عرفای ایرانی نیمه دوم قرن هشتم و نهم هجری بود. وی از عرفای بزرگ شبه قاره هند بود و شهرت او به‌ویژه در هندوستان زیاد است. کتاب «لطایف اشرفی» او یکی از مهم‌ترین کتاب‌های متصوفه به شمار می‌رود.^[۱] جهانگیر سمنانی بنیان‌گذار شاخهٔ اشرفیه از سلسلهٔ کبرویه.^[۲] همچنین در برخی منابع از وی با لقب مخدوم نیز یاد شده‌است.

زندگینامه

پدر محمداشرف جهانگیر سمنانی، سلطان ابراهیم، حاکم سمنان بود و پس از وفات‌اش محمداشرف جانشین وی شد، ولی پس از چند سال تارک دنیا شد و به فقرا پیوست. او در هفت سالگی، قرآن را به طور کامل از حفظ کرد.^[۳]

وی در جوانی در سمنان نزد شیخ علاءالدوله سمنانی آموزش دید.^[۴] وی اندکی قبل از درگذشت شیخ علاءالدوله به همراه میر سید علی همدانی، سمنان را ترک کرد. او در سن ۲۳ سالگی به هندوستان رفت و در نزد شیخ علاءالدین بنگالی به شاگردی پرداخت.^[۳] جهانگیر سمنانی یک کبروی بود که پس از سکونت در کچهوچه (Kichawcha) در شرق سلطان‌نشین جوانپور در هند، شاخهٔ اشرفیه از سلسلهٔ کبرویه را بنیاد نهاد.^[۵]

وی در سال ۸۰۸ هجری قمری درگذشت. در برخی منابع تاریخ درگذشت وی ۸۲۹ هجری قمری مصادف با ۱۴۲۵ میلادی ذکر شده‌است.

هم‌عصران

وی یکی از مریدان خاص مخدوم سیدجلال جهانیان جهانگشت بود.^[۶] بدیع‌الدّین قطب‌المَدار (معروف به شاه مدار، یکی از برجسته‌ترین مشایخ هند) در یکی از سفرهای زیارتی به مکه همسفر سمنانی بود.^[۷] سمنانی هنگام مسافرت خود به شیراز با حافظ دیدار کرد و هر دو با همدیگر راز و نیاز داشتند. در لطایف اشرفی که مجموعه سخنان سمنانی است، چندین جا از این ملاقات صحبت شده است.^[۸]

آثار

لطایف اشرفی او به دستیاری مریدش، نظام حاجی یمنی، گرد آورده شد.^[۴] همچنین از جهانگیر سمنانی ۷۵ نامه به جای مانده‌است که حاجی نام مہشور پسر و جانشین او در ۸۶۹ هجری آنها را گرد آورد که به‌نام «مکتوبات اشرفی» خوانده می‌شود.^[۹] دیگر آثار او از این قرارند:^[۳]

بشارت‌المریدین (در تصوف)
سلوه العاشقین
سکینه المشتاقین