زندگینامه مریم میرزاخانی – نابغه ریاضیات

پادکست زندگینامه مریم میرزاخانی نابغه ریاضیات

بیوگرافی مریم میرزاخانی (زندگینامه بزرگان)

مریم میرزاخانی ریاضیدان ایرانی – آمریکایی بود که بر زمینه های هندسه هذلولوی، هندسه هم تافته، نظریه تایشمولر و نظریه ارگودیک تحقیقات انجام می داد. وی به دلیل کار بر دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه ای آن ها موفق به دریافت مدال فیلدز شد. این مدال بالاترین جایزه در ریاضیات محسوب می شود؛ مریم میرزاخانی تنها فرد ایرانی است که توانسته مدال فیلدز را به دست آورد.

دوستان عزیز سایت پرورش افکار برای آشنایی بیشتر و کسب اطلاع از زندگینامه پروفسور مریم میرزاخانی این نابغه ی بزرگ ریاضیات با ما همراه باشید.

دوران کودکی و نوجوانی

مریم میرزاخانی در ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۳۵۶ در شهر تهران به دنیا آمد. پدرش احمد میرزاخانی مهندس الکترونیک بود و ریاست هیئت مدیره ی سازمان آموزشی نیکوکاری رعد را برعهده داشت.

مریم میرزاخانی که از هوش و استعداد فراوانی برخوردار بود پس از پشت سر گذاشتن دوران دبستان وارد دبیرستان استعدادهای درخشان، فرزانگان تهران شد. در همان هفته ی اول حضور در دبیرستان فرزانگان مریم میرزاخانی با رویا بهشتی آشنا شد، آن ها دوران تحصیل خود را در این مدرسه سپری کردند و تا سال ها این دوستی ادامه داشت.

مدرسه ای که مریم میرزاخانی در آن درس می خواند به چندین کتاب فروشی نزدیک بود، و یکی از لذت بخش ترین کارها برای او و دوست صمیمی اش، گشت و گذار در کتاب فروشی ها و خرید کتاب بعد از مدرسه بود.

سال سوم دبیرستان بود که میرزاخانی موفق شد مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری را به دست آورد. وی همچنین توانست با دریافت ۴۱ امتیاز مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ را به خود اختصاص دهد.

او پس از یک سال موفق شد برای باری دیگر مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی کانادا را با دریافت ۴۲ امتیاز یعنی نمره ی کامل از آن خود کند. مریم میرزاخانی اولین کسی بود که توانست در المپیاد ریاضی نمره ی کامل کسب کند، همچنین اولین دختری بود که موفق شد مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی را به دست آورد.

ورود به دانشگاه

مریم میرزاخانی دوران دبیرستان را پشت سر گذاشت و برای ادامه تحصیل وارد دانشگاه صنعتی شریف شد. او برخلاف تمام انتظارها نمی خواست رشته ی مهندسی برق را انتخاب کند، چون عاشق ریاضی بود در میان گرایش های مختلف ریاضیات به ریاضی محض علاقه ی بیشتری داشت.

سرانجام در سال ۱۳۷۸ مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه صنعتی شریف گرفت. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در دانشگاه هاروارد به تحصیل علم مشغول شد. سپس مدرک دکترای خود را در سال ۱۳۸۳ تحت نظر «پروفسور کرتیس مک مولن» دریافت نمود.

آغاز فعالیت حرفه ای

مریم میرزاخانی بلافاصله پس از فارغ التحصیلی به عنوان محقق در موسسه ی ریاضیات کلی مشغول به کار شد، همچنین در دانشگاه پرینستون آمریکا به عنوان پروفسور کار خود را آغاز کرد. وی پس از گذشت ۴ سال از درجه ی استادیاری ارتقا پیدا کرد، سپس در سال ۱۳۸۷ به عنوان استاد تمام در دانشگاه استنفورد به امر تدریس پرداخت.

فعالیت های پژوهشی

مریم میرزاخانی در سال ۱۳۷۸ با قبول پیشنهاد محاسبه ی عمق حلقه های ترسیم شده روی سطوح هذلولی، توانست بهترین راه حل را برای مشکلی که ریاضیدان ها سال ها در صدد حل کردن آن بودند را پیدا کند. به عبارتی وی با به دست آوردن راهی عملی و بسیار کاربردی به منظور حساب کردن حجم فرم های هندسی هذلولی توانست تحسین همگان را برانگیزد.

مجله ی پاپیولار ساینس آمریکا در سال ۱۳۸۴ مریم میرزاخانی را به عنوان یکی از ۱۰ ذهن برتر جهان انتخاب کرد. انجمن ریاضی آمریکا در سال ۱۳۸۸ برای قدردانی از دستاوردهای او در علم ریاضی و همچنین به خاطر خلاقیت بی نظیر و رساله ی دکترای نوآورانه ای که ارائه داده بود «جایزه ی بلومنتال» را به ایشان تقدیم نمود.

مریم میرزاخانی در سال ۱۳۸۹ موفق شد نظریه ی شار زلزله ویلیام ترستن را که مدت زمان طولانی به عنوان مسئله ای بی پاسخ در ریاضیات بود را روی فضای تایشمولر اثبات نماید. وی همچنین در سال ۱۳۹۳ به همراه امیر محمدی و الکس اسکین اثبات کرد که ژئودزیک های مختلط و بستارهای آن ها، برعکس آنچه تاکنون گفته می شود نه تنها اصلا نامنظم و فرکتال نیستند، بلکه به شکل شگفت انگیزی منظم می باشند! آن ها توانستند ثابت کنند بستارهای ژئودریک مختلط دارای خاصیت جبری هستند و قادر هستند به صورت چند جمله ای تعریف بشوند، به همین خاطر غیرقابل انعطاف هستند.

دریافت جایزه ی فیلدز

مریم میرزاخانی به خاطر تحقیقات نوین و دستاوردهای فراوانش در سال ۱۳۹۳ موفق به دریافت جایزه فیلدز شد. این جایزه معتبرترین نشان علمی در ریاضیات است که هر چهار سال یک بار به برترین دانشمندان علم ریاضی زیر ۴۰ سال اعطا خواهد شد.

ایشان اولین بانویی بود که در سطح دنیا توانست جایزه ی فیلدز را به دست آورد. پس از دریافت این جایزه ی ارزشمند، دکتر حسن روحانی رئیس جمهور و دکتر فرجی دانا وزیر وقت علوم ایران، به مریم میرزاخانی کسب این موفقیت بزرگ را تبریک گفتند.

زندگی خصوصی

مریم میرزاخانی در سال ۱۳۸۴ با «یان واندراک» اهل جمهوری چک، که استاد و دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد و پژوهشگر علوم کامپیوتر مرکز تحقیقاتی آی بی ام است ازدواج کرد. حاصل این پیوند زناشویی دختری به نام «آناهیتا» می باشد.

وی در کودکی آرزو داشت نویسنده شود و هیجان انگیزترین لحظات زندگی اش را با خواندن رمان سپری می کرد. بنا به گفته ی خودش به خواندن تا حدی علاقه داشت که هر نوشته ای به دستش می رسید آن را با اشتیاق فراوان می خواند.

مریم میرزاخانی هیچ گاه دوست نداشت زیر ذره بین رسانه ها و نشریات قرار بگیرد به همین دلیل تاکنون مصاحبه های اندکی از ایشان منتشر شده است.

عکس های مریم میرزاخانی

مریم میرزاخانی درگذشت

در تیرماه ۱۳۹۶ بود که خبر بستری شدن مریم میرزاخانی در یکی از بیمارستان های آمریکا به علت ابتلا به بیماری سرطان اعلام شد. گویا ایشان از چهار سال قبل به بیماری سرطان سینه دچار شده بودند و این سرطان تا مغز استخوان او پیشروی کرده بود.

پدر و مادر وی پس از اطلاع از بستری شدن فرزندشان بلافاصله برای مراقبت و حمایت از ایشان به آمریکا رفتند. اما در کمال تاسف مریم میرزاخانی در بیست و سوم تیرماه ۱۳۹۶ در سن ۴۰ سالگی در یکی از بیمارستان های کالیفرنیا از دنیا رفت.

سیارک ۳۲۱۳۵۷ میرزاخانی توسط مرکز بررسی ریزسیارها رسما به افتخار ایشان نام گذاری شد.

افتخارات و جوایز مریم میرزاخانی

دریافت مدال طلا المپیاد جهانی ریاضی سال ۱۹۹۴ در هنگ کنگ

کسب مدال طلا با نمره ی کامل در المپیاد جهانی ریاضی سال ۱۹۹۵ در کانادا

همکاری با پژوهشگاه دانش های بنیادی تهران از سال های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۹

کسب جایزه ی افتخاری دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۰۳

کسب جایزه ی برترین فارغ التحصیلان دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۰۳

دریافت جایزه ی پژوهشگر برتر موسسه ی Clay Mathematics Institude در سال 2004

دریافت جایزه ی ای ام اس بلومنتال در سال ۲۰۰۹

دعوت شدن به کنگره ی بین المللی ریاضیدانان در سال ۲۰۱۰ و سخنرانی درباره ی توپولوژی و سیستم های دینامیکی و ODE

کسب جایزه ی AMS Ruth Lyttle Satter Prize که توسط انجمن ریاضی آمریکا هر دو سال یک بار به برترین تحقیقات ریاضی داده می شود

کسب جایزه ی تحقیقاتی کلی در سال ۲۰۱۴

سخنرانی در انجمن بین المللی ریاضیدانان در سال ۲۰۱۴

دریافت مدال فیلدز در سال ۲۰۱۴ در سئول

برگزیده شدن به عنوان معاون خارجی فرهنگستان علوم فرانسه در سال ۲۰۱۵

برگزیده شدن و عضویت در انجمن فلسفه ی آمریکا در سال ۲۰۱۶

عضویت در آکادمی ملی علوم آمریکا در سال ۲۰۱۶

عضویت در فرهنگستان علوم و هنر آمریکا در سال ۲۰۱۷