زندگینامه خواجه محمد پارسا
خواجه جلال الدین (یا شمس الدین) محمد بن محمد بن محمود الحافظ البخاری از بزرگان سلسله نقشبندیه و از اصحاب و خلفای خواجه بهاءالدین محمد نقشبند و از رجال معروف و منتقد دوران تیموری است. او به سال ۷۶۵ در بخارا زاده شد و چون از پيشروان نقشبنديه بود با عنوان خواجه خوانده شد و لقب پارسا را پير و مرشدش خواجه بهاءالدين به او داد. خواجه محمد از عالمان جامع معقول و منقول بود و پس از مرگ خواجه بهاءالدين تا مدتي رياست نقشبنديان با او بود. وي در سال ۸۲۲ در هنگام بازگشت از مکه در مدينه در گذشت و در همانجا مدفون شد.
از خواجه پارسا آثار متعددي به فارسي در شرح مسايل عرفاني بنابر طريقت نقشبنديان باقي مانده است که معروفترين آنها عبارتند از: فصل الخطاب- کتابي در شرح کقامات خواجه بهاءالدين نقشبند بنام انيس الطالبين و عده السالکين- رساله قدسيه- کتاب تحقيقات- تفسير سوره فاتحه الکتاب- رساله کشفيه- شرح فصول الحکم و جر آن. همه اين آثار به نثر خوب و روان پارسي نوشته شده است.
مرجع: تاريخ ادبيات ايران- جلد سوم- تاليف دکتر ذبيح الله صفا
