زندگینامه پرویز شاه جهان
با زندگینامه پرویز شاه جهان تاجر زرتشتی همراه شوید
پرویز شاه جهان سال ۱۲۸۵ در این سال وی اساس بانک را در ایران بنا کرده و چندی بعد ترور می شود
پرویز شاه جهان؛ شخصیتی که با جنبش مشروطه ایران در سال ۱۹۰۶ پیوند داشت…
پرویز شاه جهان در ۱۲۷۵ شمسی بعد از مراجعت از هندوستان، به همراه چهار برادر دیگر خود به نامهای خسرو، گودرز، رستم و بهرام تجارتخانهای معروف به تجارتخانۀ جهانیان را در یزد تاسیس کرد که خیلی زود به بنگاه مالی بین المللی تبدیل میشود. اسناد تجارتی بیانگر این واقعیت است که جهانیان یکی از شش تجارتخانۀ برتر عهد قاجاریه است.
پرویز شاه جهان نقش خود را در قیام مشروطه به خوبی ایفا کرد، او با حمایت مالی و تهیه سلاح برای مجاهدان تهران و اذربایجان در این قیام تاریخی مشارکت نمود. این زمان برابر بود با وسعت تجارتخانه و تاسیس شعبات جدید در شهرهای بزرگ ایران . ایده ای که کم کم به تاسیس یک بانک ایرانی تحت عنوان بانک ملی انجامید.
تاسیس بانک برای فرنگی ها که با بانک شاهی انگلیس و بانک استقراضی روس حضور پر رنگی در ایران داشتند زیاده خواهی تصور میشد به خصوص بانک شاهی بر ان شد تا با کارشکنی و ایجاد مشکلات اداری مانع از پیشبرد اهداف پرویز شاه جهان شود. این در حالی بود که رفته رفته جمع کثیری از تجار ایران و زرتشتیان هند برای همکاری با تجارتخانۀ جهانیان و به ثمر رسیدن ایدۀ بانک ایران، در ان سرمایه گذاری کردند .
این اتفاق باعث شد تا بانک شاهی و سرمایه دارانش به فکر تخریب برادران جهانیان و تعطیلی بانک ایرانی بیفتند، به همین دلیل وقتی توسط جاسوسان خود از همکاری جهانیان و مبارزان مشروطه اگاهی یافتند ، اطلاعات خود را در اختیار حکومت قاجار گذاشته و حکومت قاجار درصدد تعطیلی تجارتخانه و ترور رییس ان شد .
از این رو صنیع حضرت یکی از اوباش حکومتی، شخصی را به قصد ترور پرویز شاه جهان روانه یزد کرد، او که محمد بهابادی نام داشت به یزد امد و در ۲۴ بهمن ۱۲۸۵ شمسی مصادف با ۱۹۰۷ میلادی پرویز شاه جهان را به ضرب دو گلوله به قتل رساند.
این اتفاق سبب شد که زرتشتیان یزد و شیراز به نشانۀ اعتراض از ایران مهاجرت کنند، تلگرام ایت الله سید محمد طباطبایی و بهبانی به مردم ایران در محکومیت این جنایت سبب شد تا مقصرین گرفتار شده و مجازات شوند.
بعد از خلع محمدعلی شاه از سلطنت، ایدۀ بانک ملی به طور جدی دنبال شد و در نهایت با تاسیس بانک ملی ارزوی دیرین برادران جهانیان جامه عمل گرفت.
عکسی از یک مراسم در تجارتخانه جهانیان شعبۀ یزد، در مرکز عکس والی یزد در کنار صدرالعلما با عمامۀ سفید نشسته،
در ردیف نشسته در مرکز عکس گودرز شاه جهان دیده می شود
نفر اول سمت راست: پرویز شاه جهان در هند است که در ۱۲۷۰ به هندوستان می رود و هفت سال به تجارت مشغول می شود
عکس خانوادگی جهانیان، نفر اول از سمت چپ جمشید جهانیان است و زنی که در مرکز عکس نشسته مروارید جهانیان دختر پرویز شاه جهان است، عکس حدود سال ۱۳۱۵ شمسی گرفته شده
نفر اول نشسته روی صندلی: رستم شاه جهان در بین کارکنان تجارتخانه جهانیان است این عکس به احتمال زیاد مربوط به ۱۲۷۵ شمسی است
عکس کارکنان تجارتخانه شاه جهان در تهران، نشسته از سمت راست نفر اول فریدون خسرو رییس شعبه تهران و نشسته از راست چهارمین نفر خسرو شاه جهان جانشین پرویز و برادر کوچکتر پرویز که بعد از کشته شدن پرویز مدتی به هند تبعید می شود اما بعد از مشروطه به ایران بر می گردد و رییس تجارتخانه می شود، خسرو در یزد مدرسه خسروی را در سال ۱۲۹۰ تاسیس می کند و در ۱۲۹۵ چشم از جهان فرو می بندد، او در تمام عمر با استبداد قاجار مبارزه کرد و هزینه این مبارزات را شخصاً پرداخت می کرد، این عکس حدود سال ۱۲۸۰ تا ۱۲۸۳ گرفته شده
عکسی از کارکنان تجارتخانه جهانیان، در مرکز عکس بهرام شاه جهان دیده می شود که تجارتخانه شیراز در اختیارش بوده، کنار او جمشید شاه جهان معروف به جمشید پرویز فرزند پرویز شاه جهان است که بعد کشته شدن پدر مسئولیت تجارتخانه یزد را به عهده می گیرد، نفر اول از سمت راست فریدون خسرو رییس تجارتخانه جهانیان در تهران که قبل از پرویز شاه جهان و توسط هجده قاتل استخدامی محمد علی شاه در تهران کشته میشود، عکس متعلق به ۱۲۸۲ یا ۱۲۸۴ شمسی هست
عکس از انجمن ناصری یزد، حدود ۱۲۸۰ شمسی، در ردیف بالا نفر سوم از راست پرویز شاه جهان است که شاخه ای سبز هم به دست گرفته، پرویز در این انجمن نقش تعیین کننده ای داشته و تصمیمات جامعۀ زردشتی بدون دخالت وی صورت نمی گرفت
تنها عکس از صنیع حضرت در سمت راست با زنجیری به گردن و سایر لوطیان تحت امرش که فریدون خسرو رییس تجارتخانه جهانیان در تهران را با هجده ضربه قمه به قتل رساندند …. صنیع حضرت همچنین دستور داد تا یکی از لوطیان تحت امرش به نام محمد بهابادی به یزد برود تا پرویز شاه جهان را به قتل رساند این عکس بعد از فرار محمد علی شاه و پایان استبداد صغیر گرفته شده که مجاهدین تهران را فتح کردند و اوباش حکومت دستگیر و زندانی شدند
عکس بهرام شاه جهان کوچکترین برادر خانواده جهانیان، عکس حدود ۱۲۷۵ شمسی گرفته شده، بهرام مدتی در تجارتخانه جهانیان
شعبۀ شیراز فعال بود