تاریخ‌ما - ← زندگی نامه بزرگان و اندیشمندان تاریخ ایران و جهان

بَطَلْیَوْسی ، ? ابومحمّد عبداللّه بن محمّدبن السیّد، ادیب ، نحوی ، فیلسوف و فقیه مالکی اندلسی مشهور به ابن السیّد. پدرش محمدبن السیّد، اهل شَلَب بود. ابومحمد در444 در بطلیوس ، از شهرهای استان مارده (مریذا) در اندلس متولد و بدانجا منسوب شد…

بزرگمهر ، منوچهر ، مترجم و مؤلف آثار فلسفی . در آذر 1289 در تهران به دنیا آمد. پدرش ، میرزا یوسف خان ملقب به علیم السلطنه ، از پزشکانی بود که دورة طب را در فرانسه گذرانده بود. بزرگمهر تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدرسة آمریکایی تهران به…

بخاری ، آخوند ملامحمد شریف پسر محمد حسینی علوی صِدّیقی مشهور به شریف بخاری و ملاشریف ، محدّث و مفسّر قرآن در ماوراءالنهر در نیمة دوم قرن یازدهم ونیز «اعلم العلما»ی بخارا. اوبیشتر به جهت شرح مشکاة المصابیح ، مجموعه ای از احادیث ـ که حسین…

بُرُقلُس ، فیلسوف نوافلاطونی یونان متأخر و نویسندة آثار فلسفی در قرن پنجم میلادی که فلسفة فلوطین (افلوطین) و اتباع او از جمله از طریق آثار وی در فلسفة اسلامی وفلسفة مدرسی تأثیر کرده است . نام او در یونانی پروکلوس است > دایرة المعارف…

بایزید بسطامی ، ابومحمد علی بن عنایت الله ، فقیه و عارف ، و نوادة بایزید بسطامی (افندی اصفهانی ، ج 4، ص 301، ج 5، ص 531). تاریخ تولّد و وفات او معلوم نیست ، اما از قراین پیداست که حیات علمی وی در سده های دهم و یازدهم بوده است .در…

بایزید بِسطامی ، طَیْفوربن عیسی بن سروشان ، صوفی و زاهد و عارف ایرانی . بنا به منابع زندگینامة او، جدش سروشان از زردشتیان بسطام بود و بعد به اسلام گروید (برای آگاهی از چگونگی اسلام آوردن او رجوع کنید به سهلگی ، ص 60ـ61). در کتاب…

باغستانی ، عمر ، از مشایخ صوفیان ماوراءالنهر در قرن هفتم . وی از ده باغستان از کوهپایه های تاشکند بود. گفته اند که نسبش به شانزده واسطه به عبداللّه بن عمر می رسد (کاشفی ، ج 2، ص 368). سلسلة نسب طریقتی او به شیخ صلاح الدین حسن بلغاری (رجوع…

بادکوبی ، سیدحسین بن رضا حسینی لاهیجی ، از علمای امامیه در قرن چهاردهم و از مدرسان بزرگ کلام و فلسفه و عرفان . در 1293 در قریه خوددلان از قراءِ بادکوبه به دنیا آمد و در 28 شوال 1358 در نجف در گذشت . مقدمات علوم را نزد پدر فرا گرفت و پس از…

باباقاسم ، بقعه ، زیارتگاهی دراصفهان ، مدفن محمدباباقاسم اصفهانی ، عارف قرن هشتم . یکی از مریدان او به نام خواجه سعیدالدین سلیمان بن شرف الدین ابی الحسن بن طالوت دامغانی برای وی در 725 مدرسه ای بنا کرد که از مدارس قدیم است و به نام «امامیه…

بابافَرج تبریزی ، از بزرگان صوفیه تبریز در قرن ششم . نام کامل او براساس نوشتة لوح قبرش که صاحبِ روضات الجنان ضبط کرده است «بابافرج بن بدل بن فرجِ تبریزی » است . وفاتش در 568 اتفاق افتاد و در گورستان گجیل شهر تبریز مدفون است (ابن کربلایی ،…

باباطاهر ، عارف و شاعر ایرانی قرن پنجم که به یکی از گویشهای غرب ایران شعر سروده است . به گفتة رضاقلی خان هدایت (1215ـ1288)، که منبع خود را ذکر نمی کند، باباطاهر در دوران حکومت دیلمیان می زیسته و در 410 درگذشته است (1344 ش ، ص 157). یکی از…

باباسَماسی ، خواجه محمد، از مشایخ سلسلة خواجگان ماوراءالنهر که نسبت طریقتی ایشان به خواجه ابو یعقوب * همدانی می رسد. وی در سَمّاس از دیه های قصبة رامتین در سه فرسنگی بخارا به دنیا آمد (سرور لاهوری ، ج 1، ص 545) و در اوان حیات ، مرید خواجه…

باباالیاس خراسانی ، از مشایخ صوفیة ترکمن تبار آناطولی در نیمة اول قرن هفتم و پایه گذار برخی از جریانهای بدعتگرا، که قیام سیاسی و اجتماعی بزرگی را که به «جنبش بابایی » مشهور شده است (رجوع کنید به بابایی * ) بر ضد حکومت سلجوقی آغاز کرد.شیخ…

بروکلمان ، کارل ، خاورشناس مشهور آلمانی . در 17 سپتامبر 1868 در روستوک ، از شهرهای آلمان ، به دنیا آمد. در 1886 وارد دانشگاه روستوک شد. نخست به فراگیری زبان و متن شناسی یونانی و لاتین نزد لیو و زبان عربی و حبشی نزد فیلپی پرداخت و در شهر…

جالینوس پزشک یونانی در زمانی زندگی می کرد که اروپا تحت تسلط امپراطوری روم بود در آن زمان نگاه رومی ها به پزشکی بیشتر تاکید بر بهداشت همگانی بود آنها قناتهایی برا ی انتقال آب سالم فاضلابهایی برای خارج کردن فضولات و گرمابه های عمومی برای…